Wednesday, October 17, 2012

Portugese “zelfmoordbegroting” veroorzaakt massaal protest



Maandag overhandigde de rechtse PSD-CDS regering van Pedro Passos Coelho de begroting voor 2013 aan het parlement. Op 31 oktober volgt normaal gezien de stemming over de nieuwe besparingsmaatregelen die een sociaal-economische ramp dreigen te worden. Overheidsbedrijven zullen worden geprivatiseerd, ambtenaren ontslagen, de inkomstenbelasting stijgt, pensioenen, lonen en uitkeringen dalen en de prijzen stijgen… massale armoede lonkt, maar ook het protest ertegen.
   
De begrotingopmaak in de afgelopen maanden was er al heel wat heibel. De liberaal-conservatieve PSD van premier Coelho had in de begrotingsonderhandelingen met de troika van de Europese Centrale Bank, het IMF en de Europese Commissie reeds enkele ballonnetjes opgelaten. Deze voorstellen, waaronder een transfer van de sociale zekerheidsbedragen, de zogenaamde TSU, van werkgever naar werknemer, waarbij de bijdrage voor werknemers zou stijgen van 11 naar 18%, terwijl die voor werkgevers sterk zou dalen, lokten reeds een storm van protest uit. Op 15 september kwamen over het hele land ongeveer 1 miljoen mensen op straat; wellicht de grootste mobilisatie ooit in Portugal.

Die mobilisatie, gevolgd door de aankondiging van de grootste vakbondsfederatie CGTP voor een nationale betoging op 29 september, waar 300.000 sindicalisten op aanwezig waren, zorgde ervoor dat de aangekondigde verhoging van de TSU uiteindelijk werd ingetrokken. Later volgde een mogelijke verhoging van de belasting op eigendom van een woning en grond, die voor sommige gebouwen met 2000% zou stijgen; maar uiteindelijk werd geblokkeerd door de CDS, de rechts-conservatieve populistische coalitiepartner van de PSD.

De nieuwe begroting die deze week werd voorgesteld lijkt echter geen “zachter” besparingsprogramma in te houden, integendeel. De budgetten voor de ministeries van gezondheidszorg en onderwijs zullen volgend jaar respectievelijk 3,5 en 17! procent dalen. (een vollediger lijst vind je achteraan dit artikel) Tegelijk bereidt de staat zich voor op de confrontatie met haar bevolking. In besparingstijden werden de bugetten voor defensie en binnenlandse zaken, politie en inlichtingendiensten, met 11 procent opgetrokken. De crisis van de Eurozone doet het land op die manier steeds meer lijken op het autoritaire regime van voor de April-revolutie.



Deze nieuwe besparingsmaatregelen, bedoeld om het begrotingstekort onder controle te houden, zullen echter een tegenovergesteld effect hebben. De opeenvolgende besparingsmaatregelen van de regeringen Socrates en Coelho hebben ervoor gezorgd dat het land in een neerwaartse spiraal is terechtgekomen, waarbij de recessieve effecten van de besparingen, de economische en budgettaire situatie telkens verslechteren. Een gegeven dat echter vorige week ook werd toegegeven door het IMF (zie mijn vorige blogpost).
 

Tijdens de overhandiging van de begroting in het parlement kwamen reeds 5000 mensen samen voor de trappen van het parlement om te protesteren tegen deze begroting. Ondertussen heeft de vakbond CGTP ook een nieuw protest aan het parlement afgekondigd op de dag van de stemming van de begroting op 31 oktober. Daarnaast volgt ook een algemene staking op 14 november, die wellicht de meest strijdvaardige wordt tot nu toe en die zal samenvallen met de algemene staking in Spanje, en wellicht ook met Griekenland, Cyprus en Malta. Er werden daarnaast ook al betogingen aangekondigd voor 12 november, wanneer Angela Merkel Lissabon komt bezoeken.

De partij-politieke linkerzijde reageert eveneens afkeurend. De Communistische Partij noemde deze begroting een ramp voor het land, het links blok noemde het een nationale zelfmoordbegroting. Positief alvast is dat de desastreuse staat van het land, alsook de enorm  toegenomen druk van de bevolking op zoek naar een politiek alternatief , ertoe hebben geleid dat beide partijen, die elkaar anderzijds naar het leven staan, een princiepsverklaring hebben afgelegd van  in de toekomst te willen samenwerken in het verzet tegen de politiek van de regering.

Ondanks de enorme toename van de repressie, is het dus de vraag of deze regering, gezien de enorme sociale onrust en ongenoegen,  in staat zal zijn om in het zadel te blijven en ze dus effectief door te voeren. Vooral binnen de rechtse coalitie-partner van de PSD rommelt het na het indienen van de begroting, en mogelijk kan interne oppositie daar reeds deze maand tot nieuwe verkiezingen leiden.

Ondanks de enorme veranderingen in de objectieve situatie van het land , bestaat echter nog steeds een probleem van alternatieven en politieke leiding van het verzet. De mogelijke samenwerking tussen links blok en PCP is een stap in de goede richting. Maar op dit ogenblik gebeurt dat alleszins niet op basis van een duidelijk alternatief beleidsprogramma. Zo’n programma, dat breekt met de bestaande besparingslogica is absoluut noodzakelijk om van het verzet een succes te maken. De realiteit toont bovendien dat zo’n programma noodzakelijkerwijs een socialistisch programma zal moeten zijn, aangezien symptoombestrijding vandaag onhaalbaar wordt, en er zonder publieke controle over de economie geen middelen zijn om uit de neerwaartse spiraal te geraken.

Zuid-Europa staat vandaag voor de keuze tussen socialisme of barbarij. Socialismo Revolucionario, de Portugese zusterorganisatie verdedigt dan ook een eenheid van links op basis van een programma dat steunt op de stopzetting van de betaling van de staatsschuld, de nationalisering (onder arbeiderscontrole) van de belangrijkste sectoren in de economie, alsook het bankwezen, samengaand met de invoering van kapitaalcontroles en een publiek monopolie op in- en export– om op die manier over de middelen te beschikken om werk te creëren, de koopkracht van de bevolking te garanderen, de economie te herlanceren en de openbare diensten van de bevolking te garanderen. Dergelijk socialistisch programma is de enige manier om de bevolking een perspectief te geven in haar strijd, en zal bij de concretisering ervan zeker een voorbeeld vormen voor de rest van Zuid-Europa en bij uitbreiding de wereld.


____________________________
Lijst begrotingsmaatregelen[1]

Maandelijkse extra belasting van 4% op alle inkomsten uit arbeid – in totaal voor 2,8 miljard

Intrekking van vakantiegeld voor werknemers uit de publieke sector
Verhoging van brandstofprijzen door de verhoging van belasting op diesel en benzine
Extra voor werk op vakantie dagen daalt van 50% naar 25%

Aantal werknemers zonder statuut bij overheid wordt gehalveerd
Staatsbedrijven moete minstens 50% besparen op tegemoetkomingen voor vervoerskosten, verblijfskosten en communicatie

Staatbedrijven moeten  minimum 3% werknemers afdanken (behalve de hospitalen), openbaar transport 20%

Werkloosheidsuitkering daalt met 6%, ziekte-uitkering met 5%
Pensioenen: - 3,5 tot – 40%

Financiering van de Media (Openbare omroep, persagentschap) – 45,26%

250 mln door heronderhandeling PPP’s
Privatisering van de nationale luchtvaartmaatschappij en de luchthaven s
Privatisering van de Post in 2013
Halvering van de aftrekbaarheid van afbetaling van krediet voor woning.
Verhoging van de minimum pensioenleeftijd tot 65 jaar voor alle werknemers uit de publieke sector vanaf januari.


[1] Op basis van Publico 16/10:

No comments:

Post a Comment