Eén dag feest...

Maandag was het feest op de Europese beurzen. Na weken van verliezen onder invloed van de toegenomen staatsschulden leek een nieuwe Lehman-brothers afgewend door het 'krachtdadige optreden' van de Europese Unie. Lang duurde het feestje echter niet. De kater laat zich reeds voelen bij diegene die gisteren aan het feest waren, maar ondertussen wordt het steeds duidelijker dat de werkenden overal in Europa de echte slachtoffers zullen zijn.

Na weken van onderlinge twisten tussen de Europese elites, tussen die uit het Noorden en het Zuiden, tussen de meer industriële en de meer financiële sector van de bourgeoisie is men uiteindelijk tot daden overgegaan om het Zuid-Europese schuldenprobleem uit te stellen en de 'besmetting' van de rest van Europa te vermijden. Alle wapens werden uit de kast de kast gehaald voor wat de Tijd karakteriseerde als "Total Krieg". 750 miljard werd vrijgemaakt om de speculatiehonger van de haaien te stillen.

Veel voordeel zullen de Zuid-Europese werknemers en gepensioneerden, de eerste Europese slachtoffers van de schuldenzeepbel, er echter niet uit halen, integendeel. Een deel van het geld zou uit het IMF komen dat de Zuid-Europese begrotingen onder curatele zou plaatsen. De bevolking Portugal, Spanje en Griekenland werd dit weekend nogmaals gedwongen om extra besparingen te slikken.

Het spreekt vanzelf dat het speculatief kapitaal - de "sharks", volgens de treffende bijnaam die Joe Higgins ze gaf - maandag een feestje vierden. 750 miljard extra geld om de banken te redden door de griekse schuld te garanderen én de garantie dat het IMF ervoor zou zorgen dat de Europese bevolking de rekening van de crisis gepresenteerd krijgt, kapitalisten zouden voor minder feesten. Maandag gingen de beurzen dan ook door hun dak. De indexen gingen met 10 procent of meer omhoog en vooral de banken deden gouden zaken, de aandelen van KBC stegen zelfs met bijna 25 procent.

Lang bleef het feestje niet duren. Wij stellen al lang dat een structurele oplossing voor de crisis onder het kapitalisme bijna onmogelijk is. Blijkbaar zijn ook enkele kapitalisten de dag nadien tot de conclusie gekomen dat zelfs het pakket maatregelen van de EU onvoldoende zou kunnen blijken om structureel iets aan de situatie te wijzigen.

Het hele pakket van 750 miljard houdt immers nogal wat risico's in. Een groot deel van het budget bestaat immers uit geld uit andere lidstaten die dat op hun beurt leenden op de kapitaalmarkten. De schuld verdwijnt daarmee helemaal niet, er is in dit geval enkel sprake van herverpakking van schulden, met een collateralisering van de risico's. In feite gaat dit deel van het budget niet veel verder dan de vorming van veredelde CDO's. De recepten van de banken worden vandaag op staten toegepast. De geschiedenis heeft ons echter geleerd dat het verspreiden van het risico op een failliet dat risico niet doet verdwijnen, maar eerder een verspreiding van het risico voor een bankroet over de hele sector met zich meebrengt.

Daarnaast heeft de ECB gisteren aangekondigd staatsobligaties op te kopen, een maatregel die ze tot hiertoe steeds staalhard heeft ontkend te gebruiken. Wanneer een Centrale Bank dat doet, dan komt dat neer op geld bijdrukken. Niet enkel creeërt dat groot risico op inflatie, zeker op een moment dat die reeds begon te stijgen in de afgelopen maanden, het kan eveneens een recept zijn voor internationale spanningen. Moedwillige inflatie introduceren komt immers neer op het devalueren van de munt op termijn, om zo de export te verbeteren. Dit houdt een reëel gevaar in voor competitieve devaluaties tussen economische blokken, met een race to the bottom en stijgende spanningen tussen landen tot gevolg.

De beurzen bevestigde de structurele zwakte van de oplossingen nog veel sneller dan verwacht, na 24 uur kwam reeds de correctie. De onstabiliteit van de financiële sector bereikt daarmee een ongekend hoogtepunt. Een treffende illustratie hiervan is de opeenvolging van titels van 3 opeenvolgende commentaren over de Bel 20 in de Tijd tussen 7 en 11 mei (8 en 9 mei was immers weekend, en dus was er geen handel op de beurzen).

Grootste koersval sinds maart 2009 (7/5)
Bel20 kent vierde grootste stijging ooit(10/5)
Bel20 staat op met kater (11/5)

Het lijkt duidelijk dat de burgerlijke analisten geen weg meer weten met de huidige ontwikkelingen. Om dat te verbloemen zien we de laatste tijd steeds vaker Orwelliaanse Newspeak verschijnen in de commentaren. De site van de tijd opende dinsdagmorgen met "Beurzen nemen gas terug"... Ik vraag me af of die journalisten ooit met de auto reden... Wanneer je gas terugneemt, wil dat zeggen dat je nog steeds dezelfde richting blijft uitgaan. Wat we hier zagen was eerder een sprint - volle gas vooruit - waarna de handrem wordt opgetrokken en men de auto met piepende remmen in achteruit smijt. Ondertussen blijft men hopen dat de koppeling het zal blijven uithouden.

Ondertussen lijkt de diagnose van heroïneverslaving van het kapitalisme steeds duidelijker... waarbij de shots steeds minder effect hebben naar mate het einde nadert...