Jonas Van Vossole: Portugese openbare diensten betogen tegen regering

Vrijdag trokken de werknemers uit de openbare sector de straat op tegen de besparingsplannen van de regering. Volgens de vakbond CGTP die tot de manifestatie had opgeroepen, kwamen 50.000 werknemers opdagen. Onder de delegaties waren vooral de werknemers uit de gemeentediensten met grote getallen aanwezig, maar ook de leraars, ministeries en de non-profit die vorige week nog 3 dagen staakten waren aanwezig.

Portugal is één van de landen die vandaag het ergst te leiden hebben onder de crisis, mede door het feit dat de economie en samenleving zich reeds voor het begin van de grote recessie te maken hadden met lage lonen hoge werkloosheid en economische stagnatie. Het anti-kapitaistisch bewustzijn is daardoor in de laatste jaren sterk gegroeid, en de huidige acties tonen duidelijk aan dat de Portugese werknemers niet bereid zijn zomaar de prijs van de crisis te betalen.

De vrees die de burgerij heeft voor dit verzet wordt vandaag vertolkt in de grote neergang van de beurzen. De burgerij vreest immers dat de regering niet in staat zal zijn haar besparingsplannen probleemloos op te leggen. Redenen daarvoor zijn het succes van de actie van het verplegend personeel vorige week en de actiedag van de openbare diensten vrijdag.

De actiedag kwam er in het kader van het verzet tegen de besparingsplannen van de regering. Net als Griekenland, Spanje en Ierland kwam Portugal onder grote druk van de rest van de Eurozone om haar overheidstekorten, een gevolg van de crisis, zo snel mogelijk terug te dringen. Tegen 2012 zou Portugal terug moeten voldoen aan de eisen van het stabiliteitsvlak dat wil zeggen een maximaal overheidstekort van 3 procent.

Het overheidstekort is onder meer het gevolg van de crisis-maatregelen van de regering; zoals de miljarden die werden gegeven aan de banken. Het werd echter zo groot dat het land mogelijks op het land van het failliet kon terechtkomen. Vandaag wil men daarom dat geld via de besparingsmaatregelen laten ophoesten door de hele bevolking. De werknemers van de publieke sector zijn daar één van de eerste slachtoffers van.

De plannen van de regering houden onder meer een bevriezing van alle lonen in de publieke sector in. Dat komt neer op een reeële loonsverlaging, terwijl de Portugese lonen reeds tot de laagste van Europa behoren, met een minimumloon van 450 euro per maand. Daarenboven werd er ook nog eens een aanwervingsstop afgekondigd en werden de pensioenvoorwaarden verstrengd en werden de statuten van de ambtenaren aangepast zodat ze makkelijker ontslaan konden worden.

Hiertegen riep de CGTP, de grootste vakbond - die verschillende sectoriele centrales overkoepelt - een nationale actiedag uit voor de 5e februari. Die actiedag volgde op een algemene driedaagse staking van het verplegend personeel vorige week. De verplegers (SEP), die vorige week al met 15.000 door de straten van Lissabon trokken waren vervoegden zich ook vrijdag bij de nationale betoging, samen met de leraars (FENPROF) en de gemeentelijke diensten (STAL & STML). De CGTP riep deze maand ook op tot "gedecentraliseerde acties", over publieke en private sector heen, waarbij de hele maand lang in verschillende steden om de beurt stakingen en betogingen plaats vinden.

De betoging van vrijdag was volgens de vakbonden een succes. Wat wel opviel was hoe weinig politieke antwoorden er in de betoging kwamen. Het CWI was de enige politieke organisatie die tussenkwam met een pamflet. Zelfs de PCP die een zeer sterke positie heeft binnen de vakbonden gebruikt die syndicale positie niet om het verzet tegen de regering te politiseren en te kanaliseren naar een politiek alternatief op het kapitalisme en de regering Socrates.

Met Collectivo Socialismo Revolucionario, de Portugese sectie van het CWI, kwamen we gisteren tussen met eigen politiek materiaal. Het pamflet, het enige in de hele betoging, werd dan met enorme openheid ontvangen. De paar duizend pamfletten waren ondanks onze beperkte krachten in geen tijd uitgedeeld. We verzamelden ook verschillende contacten van jongere werknemers die ons materiaal in hun bedrijven wilden verspreiden. Ook de discussies achteraf, met enkele vakbondsdelegees uit Lissabon, toonden grote openheid voor onze ideeën.

In ons materiaal roepen we op voor een samenwerking over de linkse partijen (Communistische Partij en Links Blok) en vakbonden héén als een politiek regeringsalternatief met een socialistisch programma, een regering in dienst van de belangen van de Portugese arbeiders en niet in dienst van het internationale of Portugese kapitaal. De instrumenten van de linkerzijde staan op zich sterk genoeg in Portugal om effectief de macht van de burgerij uit te dagen. De objectieve situatie toont enorme mogelijkheden maar er ontbreekt aan een politiek programma en perspectief om de macht van de burgerij uit te dagen. Het politiseren van de strijd en het naar voor brengen van een echt socialistisch programma in de strijd van de portugese arbeiders is dan ook de belangrijkste taak in de opbouw van het CWI in Portugal