Begrafenis van de Macht?

In Stavele werd ze begraven, tussen het VMO-graf van Verschaeve en de IJzertoren - het lijkt wel een Vlaamse vloek. Op gevaar van zeer kort door de bocht te gaan en van lijkenpikkerij beschuldigd te worden, toch deze korte beschouwing.

Men zou kunnen zeggen dat de aanwezigheid op die begrafenis politiek weinig belang heeft. Aanwezigheid op een begrafenis zou kunnen draaien rond louter persoonlijke condoleanties tussen collega-politici. Dit zou persoonlijk zijn, en níet politiek. Maar het persoonlijke is politiek... Uit de aanwezigheidslijst kwam er immers een opvallend patroon naar boven. Een patroon dat zelfs een licht kan werpen op het mistige politieke landschap van ons land. De meeste prominente politici van dit land, zowel Vlamingen als Walen, waren aanwezig in de Westhoek.

We zouden de topfiguren kunnen karakteriseren als het politieke deel van wat de Amerikaanse socioloog Mills ooit de "Power Elite" noemde. Ze vormen een elitegroep waar macht gepaard gaat met close sociale interactie. In die constante sociale interactie - "vrienden onder elkaar" - worden de ooit bestaande ideologische tegenstellingen overbrugd. Op die wijze vormt de top een hechte groep die de stabiliteit van het bestuur - in het belang van de politieke en economische power elite - waarborgt. België staat bekend om zo'n elitair democratisch model waar breuklijnen in de samenleving - zowel ideologische, religieuze als klassentegenstellingen - worden overbrugd door een kleine groep van topvertegenwoordigers van partijen, drukkingsgroepen en 'sociale partners'.

Wat belangrijker is, is wie niet op de begrafenis aanwezig was en dus om een of andere reden niet tot de Power Elite behoort. Dit waren NVA, OpenVLD en het Vlaams Belang. Opvallend is dat de jonge generatie van OpenVLD blijkbaar niet close genoeg meer is met Vandelanotte om naar de begrafenis van zijn moeder te komen.

Uit de aanwezigheden kunnen we twee zaken afleiden die de huidige regeringsonderhandelingen bemoeilijken. Ten eerste is er in de huidige regeringsonderhandelingen 1 partij aanwezig die niet tot de Power Elite behoort - De NVA. Het zou verklaren waarom zelfs een openlijke terechtwijzing van VOKA, de zelfverklaarde chefs van De Wever, voorlopig nog weinig effect heeft. Ten tweede blijkt ook dat de traditionele Power Elite geen electorale meerderheid meer heeft in Vlaanderen. Het toont aan hoe verdeeld de politieke elite in Vlaanderen is, en waarom het Vlaamse electorale landschap zo verkaveld en onstabiel is geworden.

Daarmee toonde de begrafenis in Stavele ook een stukje van het naderend einde van de power van die elite.