100.000 man in Lissabon tegen PEC4

Zaterdag trokken zo'n 100.000 mensen de straat op in Portugal tegen de nieuwe besparingsplannen. Onder druk van de dreigende EU- en IMF-tussenkomst kondigde de Portugese regering vanuit Brussel een nieuw besparingsplan aan. PEC 4 is reeds de vierde besparingsronde dit jaar. Na de reeds eerder doorgevoerde maatregelen worden nu onder andere de gepensioneerden geviseerd. Zo komt er een pensioenstop, waarbij pensioenen niet meer aangepast zouden worden aan de levensduurte - én zouden ze afgetopt worden op maximaal 1500 euro.

De betoging was het initiatief van het gemeenschappelijk vakbondsfront en bracht voor het eerst sinds de algemene staking van november private en publieke sector terug samen. Na de succesvolle algemene staking had de vakbondsleiding verzuimt om verder te bouwen op een actieplan tegen de besparingen, waardoor de strijd verdeeld bleef over de sectoren. 100.000 man is uiteraard niet min - maar het feit dat er vorig weekend spontaan, zonder vakbondstussekomst 280.000 jongeren op straat waren gekomen - toont dat de vakbonden niet de juiste politiek hebben gevoerd om het verzet te organiseren. Met de juiste benadering en een actieplan van verzet waar mensen in kunnen geloven - in tegenstelling tot de zoveelste geïsoleerde vakbondsbetoging zonder gevolg - is een echt massaal verzet tegen de regering mogelijk.


Onze zusterorganisatie in Portugal, Socialismo Revolucionario, kwam dan ook tussen met een pamflet dat de nadruk legde op de noodzaak voor zo'n actieplan en de nood aan de opbouw van een nieuwe algemene staking. Daarnaast moet ook politiek links zich in Portugal verzamelen rond een duidelijk socialistisch programma als alternatief op het Europees neoliberaal bezuinigingsbeleid.

meer foto's: http://www.facebook.com/album.php?aid=278679&id=563911913&l=1055bf5af7

Het gezicht van "de markten" - II - ETF's

IJsland, Griekenland, Ierland, Portugal, Spanje, België... het rijtje landen dat onder vuur genomen wordt door "de markten" groeit. Democratie werd al een tijdje vervangen door de dictatuur van de markten. De ontwikkelingen sinds het uitbreken van de crisis, maken dat feit voor iedereen zichtbaar. De druk van deze "markten" bepaalt vandaag het sociaal-economisch beleid in de meeste Westerse landen. De "markten" worden vaak voorgesteld als een gegeven, een natuurwet die de wereld mee bepaalt. Maar achter die markten staat een geheel van hedgefunds, zakenbanken en financiële concerns. Het nieuwste populaire snufje zijn de ETF's.


ETF's - Exchange Traded Funds zijn het nieuwste snufje van beleggers en investeringsbanken. Het zijn Beleggingsfondsen met een aantal speciale karakteristieken. Een beleggingsfonds is een instantie die verschillende aandelen en beleggingen verzamelt. Een beleggingsfonds is het best te vergelijken met een hangar waarin verschillende zaken opgeslagen worden. In zo'n hangar staan dan bijvoorbeeld delen van bedrijven (aandelen), papieren met een schuldbekentenis op (obligaties) of grondstoffen. Traditionele beleggingsfondsen hebben normaal een lange-termijn-doel, het doel is dat de inhoud van de hangar op lange termijn een zo hoog mogelijke opbrengst heeft. Een belegger kocht bijvoorbeeld een vijfde van een beleggingsfonds in zilver - een hangar vol met zilver dus, en hoopte dat die hangar over een aantal jaar meer waard was.


In tegenstelling tot gewone beleggingsfondsen, zijn ETF's "Exchange Traded", dit betekent dat ze vrij verhandeld worden op de beurs. Dit zorgt ervoor dat korte termijn koersveranderingen een belangrijker doel worden dan lange-termijn winsten. Waar bijvoorbeeld een traditioneel beleggingsfonds, dat gespecialiseerd was in zilver, vroeger vooral geïnteresseerd was in het feit dat het zilver dat in de hangar lag na enkele jaren meer zou opbrengen, is het er in de "Exchange Traded" versie er vooral om te doen te gokken op tijdelijke koersverhogingen. Je koopt bijvoorbeeld de maandag een aandeel in de zilverhangar en je verkoopt het donderdag's terug tegen een hogere prijs - hoe de prijs over 5 jaar evolueert interesseert je daarbij dus niet.

Beleggers jagen er gewoon rendement mee na. Er staan rampen te gebeuren - Bogle, in De Tijd

Naast het feit dat ETF's vooral gok-instrumenten geworden zijn op korte termijn zijn er echter een aantal eigenheden aan die het instrument heel gek maken. Zo zijn de meeste ETF's in Europa bijvoorbeeld "synthetische ETF's". Dit betekent dat het beleggingsfonds een andere samenstelling heeft dan het etiket dat erop geplakt wordt. In de zilver-ETF zit bijvoorbeeld helemaal geen zilver, maar bijvoorbeeld enkel aardappelen. Met koopt dus een aandeel in een zilverhangar vol aardappelen waarmee je dan gokt op het feit dat zilver zal stijgen in waarde op korte termijn.


"Hoe doen ze dat?" vraag je je misschien af... Wel, de fondsbeheerder - de beheerder van de hangar - sluit een verzekeringscontract af met een verzekeringsmaatschappij, een zogenaamde "SWAP". In dat verzekeringscontract wordt ervan uitgegaan dat de prijs van aardappelen een gelijkaardig verloop zal hebben als de prijs van zilver. Tegen het onderpand van de aardappelen - en dus de winst die uit die aardappelen zal volgen tussen maandag tot donderdag - stelt de verzekeringsmaatschappij zich garant dat het de winst op het zilver zal uitbetalen aan de hangar. Hierdoor is het mogelijk om dus winst te halen uit koersveranderingen van zilver zonder dat er ooit zilver in het spel betrokken moet zijn geweest. Aanschouw de wonderen van het moderne geliberaliseerde financieel kapitalisme!


Maar daar blijft het niet bij, op deze ETF's worden ook een aantal methodes toegepast die de winsten nog een pak verhogen en de situatie nog extremer maken. Eén van die methodes is het verhogen van de "Leverage". Leverage, of hefboom, is de basis van beleggingen in het bankwezen, maar is bekender van de praktijk van Hefboomfondsen. Via zo'n hefboom multipliceer je de resultaten van je belegging - zowel je winsten als je verliezen - waardoor dus ook het risico stijgt.


In principe werkt een hefboomfonds op de volgende manier: Een kapitalist heeft bijvoorbeeld 1 miljoen euro dat hij niet onmiddellijk nodig heeft - én waarvan het dus ook geen ramp is mocht het in rook opgaan. Met dat 1 miljoen als onderpand leent die kapitalist bij "institutionele beleggers" nog eens 99 miljoen euro. "Institutionele beleggers" zijn de gewone banken en pensioenfondsen, het geleende geld is dus ons geld dat we aan hen toevertrouwden op een spaarboekje of een tweede of derde pensioenpeiler. Samen kan die kapitalist nu gebruik maken van een hefboomfonds van 100 miljoen euro.


Met dit hefboomfonds kan hij bijvoorbeeld zilver aankopen. Hij koopt bijvoorbeeld de maandag voor 100 miljoen zilver aan, en verkoopt het de donderdag met 2 procent winst. Voor dat zilver krijgt hij er dus 102 miljoen terug. Nadat het hefboomfonds de geleende 99 miljoen heeft terugbetaald - met een klein beetje rente - schiet er dus nog 3 miljoen over. In plaats van een winst van 2 procent heeft de kapitalist via de hefboomfunctie dus een winst van 200 procent gerealiseerd. Van 1 miljoen, heeft hij met een beperkte koersstijging van 2 procent, 3 miljoen gemaakt. Dat soort hefboomtechnieken wordt ook toegepast op ETF's. Dat heet dan een leveraged ETF.


Op die wijze kan 1 miljoen gemultipliceerd tot 100 miljoen en ingezet op een zilver-fonds dat in praktijk aardappelen bevat - Volg je nog?


Maar zelfs daar blijft het niet bij. Ook de "short techniek" wordt erop toegepast. Shorten is een techniek om winst te halen uit koersdalingen. Gokt een belegger bijvoorbeeld op een daling van de zilverprijs dan kan hij "short gaan" op zilver. Hiervoor leent hij zilver (voor een kleine rente), bij iemand die dat niet onmiddellijk nodig heeft, en verkoopt het onmiddellijk aan een prijs van 100 euro. In dit voorbeeld daalt de prijs van maandag op donderdag tot bijvoorbeeld 90 euro. De belegger zal in dat geval op donderdag het zilver terugkopen aan 90 euro en zal het zilver teruggeven aan de oorspronkelijke eigenaar. Aangezien de belegger het verkocht voor 100 euro en terug aankocht voor 90 euro maakte hij dus via de short-techniek een winst van 10 euro.


Wanneer we de short-techniek bijvoorbeeld toepassen op onze zilver-ETF, zal de kapitalist erop gokken dat de zilverprijs zakt. Hij zal een aandeel van de zilver-hangar - vol aardappelen - lenen, het verkopen op maandag en terug aankopen op donderdag aan een lagere prijs. Hij zal het teruggeven aan de oorspronkelijke eigenaar en ondertussen gigantische winsten hebben gerealiseerd.


Om het nog extremer te maken wordt binnen de short-selling techniek ook gebruik gemaakt van "naked shorting". Hierbij lenen ze zelfs het zilver niet meer - maar beloof je je enkel garant te stellen voor een bepaalde zilverhoeveelheid - de verhandelde producten worden dus écht virtueel. Het enige wat nog aan de basis ligt van dit soort transacties is "vertrouwen". Wanneer we dit op het bovengeschreven geval toepassen: De belegger speculeert dus via een virtueel aandeel in een zilver-hangar vol aardappelen op een daling van de zilverprijs. Die daling van de prijs van het zilver waarin virtueel belegd wordt, wordt via de short-techniek omgezet in winst, en deze winst wordt dan via "leverage" nog eens gemultipliceerd met honderd.


In ETF's wordt vandaag 1.300 miljard dollar belegd. Zakenbanken gaan ervan uit dat het volgend jaar naar 2.000 miljard dollar zal evolueren, of zo'n 6 keer de totale geproduceerde rijkdom van België.


Dat dit soort financieel gegoochel extreem gevaarlijk is hoeft weinig uitleg. Niet enkel winsten, ook verliezen van dit virtueel gegok worden bij een eventuele crisis gemultiplificeerd. In tegenstelling tot het virtuele gespeculeer zijn de verliezen wel degelijk reeël. De kosten van die verliezen komen slechts in beperkte mate terecht bij die beleggers die de grootste risico's nemen. Bij de leverage-technieken komt een deel van de verliezen ook terecht bij onze pensioenfondsen en spaarrekeningen - en dat terwijl die maximaal 1 tot 5 procent opbrengen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld 200 procent bij sommige hefboomfondsen en 20 tot 40 procent bij de banken.


Een groot deel van de groei van het moderne kapitalisme uit de laatste 30 jaar is terug te leiden tot de effecten van dit soort financiële innovaties. In België waren de winsten van de financiele instellingen voor de crisis zelfs groter dan die van de hele rest van de economie bij elkaar geteld. Iedereen met een beetje inzicht ziet dat die groei een zeepbel is, het is hierbij gewoon wachten op een nieuwe speld die die zeepbel zal doorprikken en een nieuwe systeemcrisis zal veroorzaken.

________________
Dit artikel is gebaseerd op data uit:
Demeester S., Hyperkynetische beleggers begeven zich in mijnenveld, De Tijd, 5 maart 2011

Verslag Stakingsdag Noord-West-Vlaanderen

LSP ging in Noord-West-Vlaanderen langs aan de stakingspiketten van Brugge, Oostende en Zedelgem.

In Brugge voegde we ons bij een klein piket met ABVV-militanten aan het industrieterrein pathoekweg. Iets na 6 uur werd het piket omgevormd tot een filterblokkade. Auto's op de toegangsweg werden slechts doorgelaten bij het aanvaarden van het pamflet voor de actie, al zijn er in het begin te weinig voorzien door de vakbond. Wij spraken er met Tim, ABVV-militant aan het piket:

"Wij zijn niet allemaal van Metal Union, ikzelf werk bij Tropicana - producent van fruitstap. We zijn slechts met enkele militanten van onze werkvloer naar dit collectief pikket gekomen. De actiebereidheid bij ons was vandaag niet zo groot. Bijna iedereen werkt. Er is geen tekort aan actiebereidheid, maar er moet wel perspectief zijn. Als het ordewoord echt een nationale staking zou zijn, zou de boel plat liggen, maar dat is vandaag niet het geval - vandaag is het een "actiedag".
Volgende woensdag zou er een nationale vergadering zijn van de secretarissen waarop zal beslist worden of er verdere acties zullen komen. Wij verwachten dat er een reële kans is dat er een echte algemene staking zal komen tegen het IPA, ik ben er zelfs absoluut zeker van. Dit IPA betekent een loonsdaling en dat is onaanvaardbaar."

In Oostende waren er verschillende bedrijfspiketten. Opvallendst waren echter de afzettingen van 2 kruispunten aan de rand van het industrieterrein. Ze werden gecontroleerd door telkens een 30-40 tal militanten van ABVV en ACLVB. Eén van de punten werd georganiseerd door de strijdbare syndicale delegatie van Daikin, met heel wat jongere syndicalisten van ABVV-jongeren. Op het andere punt, een kilometer, verder werd de groep medewerkers van het ABVV aangevuld door militanten uit de chemische industrie, de textiel en de voedingcentrales. Wij spraken er met Roger Deschacht, gepensioneerd oud-hoofddelegee voor het ABVV van Progeron - de chemische fabriek om de hoek:

Er lijkt steeds meer actiebereidheid. Meer en meer mensen beseffen dat wanneer het IPA toch goedgekeurd zou worden door de regering, ze het zullen moeten stellen met 0,3% opslag over 2 jaar. Ook de gepensioneerden komen er slecht vanaf met een maandelijkse verhoging van slechts 10 euro per maand, en dat terwijl de prijzen sterk stijgen. Als je ziet dat het kapitaal steeds meer winst maakt, en de werkmens steeds meer onder druk komt te staan, beseffen de mensen dat het zo niet verder kan.
Als Leterme er deze week in slaagt van het IPA door het parlement te jagen, dan stopt het daar niet bij en zullen de acties blijven volgen. Het ongelukige daarbij is dat het vooral de mensen in de KMO's het gelag zullen betalen als de regering het IPA er nu doorjaagt. Daarom voeren we hier ook deze acties met filterblokkades aan de kant van de KMO-zone.
Mensen die vandaag aan 9 euro per uur bruto werken in zo'n KMO's zijn diegene die het sterkst afhankelijk zijn van het IPA om hun loon- en werkomstandigheden te verbeteren, want in die sectoren zal er niet verder onderhandeld worden over de lonen. Arbeiders en bedienden in kleine bedrijven, hebben geen vertegenwoordiging en zullen de macht niet hebben om betere lonen te verkrijgen. In de grote bedrijven zullen we met verdere sectoriële en plaatselijke acties er zeker in slagen de loonnorm van het IPA te doorbreken, maar het IPA dient ook net om die minderbedeelden te versterken.
Daarnaast is er natuurlijk ook de zogenaamde "eenmaking van arbeiders en bedienden" statuut die totaal onaanvaardbaar is. Het kan niet de bedoeling zijn om het statuut naar onder aan te passen!

Nadien voegden we ons bij het piket van Case New Holland. Een ruime delegatie van ABVV en ACLVB hield de wacht aan de poorten van het metaalbedrijf in Zedelgem. Ook hier is het personeel het beu dat er na jaren van loonmatiging weeral geen loonsopslag inzit voor de komende 2 jaar. Terwijl de blauwe delegatie zich naar het dichtsbijzijnde rondpunt begeeft om het te bezetten spraken we met Patrick Van De Kerkhove, ABVV-hoofdelegee bij CNH-zedelgem.

De actiebereidheid bij ons is groot. Wij zijn vorige week ook al met 80 naar de regionale actie in Gent geweest, naast de militanten ook een aantal vrijwilligers die zijn meegegaan. Ook vandaag werd er massaal gevolg gegeven aan de stakingsoproep van het ABVV. Wij hebben de actie wel "eerlijk" willen laten verlopen, we hebben het bedrijf dus niet geblokkeerd; wie wilde werken kon gaan werken. Niettemin zijn er slechts heel weinig werkwilligen en ligt de productie volledig stil. Van de 2500 werknemers zijn er hoogstens 200 binnen. De actie is dus geslaagd zonder veel discussie.
Of er nog acties komen, hangt volledig af van de verdere onderhandelingen. Ik denk dat deze acties een zeer duidelijk teken hebben gegeven aan 'de onderhandelaars' dat de arbeiders dit IPA massaal verwerpen. Wij hopen dat er een vervolg komt op de acties wanneer het IPA toch wordt doorgedrukt. Wanneer er geen vervolg komt zullen wij intern op bedrijfsvlak verder actie te voeren over een loonsopslag.
Die 0,3% is betekent een maximale maandelijkse opslag van ongeveer 7 tot 10 euro Bruto in de maand over 2 jaar. Als je ziet hoe sterk de prijzen van brandstof en voeding vandaag stijgen is dit gewoon belachelijk. Tegelijkertijd mag er ook niet aan de index geraakt worden en is de "verbetering van het arbeidersstatuut" belachelijk. Als we aan het vooropgestelde tempo vebeteren, zullen we slechts in 2060 een eengemaakt statuut hebben, terwijl de bedienden ondertussen wel verliezen en dat kan voor ons niet.
Als vakbondsmensen vinden we het heel erg dat er vandaag nog geen regering is. Toch hebben we er niet veel illusies in dat ze aan onze kant zal staan; geen enkele politicus stelde zich duidelijk tegen het IPA op ondanks dat het door een meerderheid van de arbeiders verworpen werd. Als we bovendien zien dat een nieuwe regering er één zal zijn mét de NVA, dan weten we wat we dat deze regering waarschijnlijk niet positief zal zijn. Je moet maar eens de uitspraken van Dewever beluisteren. De NVA was trouwens de eerste partij om te eisen dat het IPA onveranderd opgelegd zou worden.