Cops against cops: class war within the state violence structures

By accident I arrived at the Police demonstration in Sao Bento yesterday. - By accident I stress, before being accused of other activists of being a supporter of corporatist police rights. - A very

remarkable experience, and a clarifying one about the experience of police forces and democracy. Ten thousand public security officers, including police-agents and GNR, had organized the biggest demonstration in their history against the new salary cuts in the 2014 budget. At the end the gathered down the steps of Sao Bento; a little bit a weird sight, as I am used to see them at the other side of the barricades at that place. On the place developed a weird atmosphere; there was the usual outrage with the Passos Coelho government, there were the usual slogans, such as the Dockers' inspired "Passos, escuta; és um filho da puta".

Down the stairs policemen from both sides seemed to engage in minor physic confrontations and some protestors - inspired by the dockers union again - threw small bombs on the stairs. The animosity raised, and the crowd began to shout "invasão, invasão", a few minutes later the crush barriers went down. Then they stopped however, just as the young protestors had done several times during the past years. Though the way was free and the cops in service weren't near enough to hold the stairs, the protestors hesitated; it seemed hard to cross the symbolic line of the norm, to engage in civil disobedience, even if there was no chance the working security agents could have hold them. Even when after a few minutes some protesting police agents had the courage to mount the grass before the parliament, and called for their colleagues to join; people stayed hesitating. It seemed to take hours before they finally joined slowly, and there began a sort of storming in Sao Bento.

During these moments one could hear some interesting conversations. Some protestors were commenting on how weird it felt to stand on the other side of the barricades. While they could imagine the situation of their colleagues in service which were now standing against them, they now also felt a certain sense of hopelessness standing in front of the power structure, with the robocop-colleagues in the first line. This was also present in the mobilization for this demo. The ASPP-PSP police trade-union flyer mobilizing for the demonstration showed a picture of an agent on the parliament stairs - from the position of the agents, facing other civilian demonstrators with the text: "Até quando vias estar calado?/Untill when are you going to keep quiet?". It appealed not only for a mobilization against the 2014 budget and the successive pay cuts, but also for "professional dignity" and "security for the citizens". The class struggle and social conflict has clearly divided the police-force between their lives in service and their lives outside.

While there were some confrontations, it was clear that the role of the working Cops also was different than usual, as these officers also identified with the protestors. This probably was part of the reason why the robocops never organized a massive attack on the protestors, as they did in the general strike of last year. Another reason of course is that they could be very sure that these kind of protestors would not flee, and that if one of them would be attacked, the whole crowd would have certainly led a full-fledged invasion of the parliament. And that is without even taking into account that a lot of the protestors would probably have been armed, considering their professions.

Within this confrontation also two different visions on "democracy" and "Portugal" emerged on the two sides of the barricades. Protestors several times shouted for the fall of the government and sang the national anthem; shouting that the government and members of parliament were traitors of the country. They accused them of attacking their own people, of corruption, and of policy-making against the interests of their people; they saw themselves as legitimate representatives of the people and of the nation. The agents in service on the other hand were following orders of the state, they were defending the body of people's representation and the sovereignty of the country; against the invasion of police-forces, a coup-like measure. While this divisions have become clear in the recent protest waves. The demonstration of the police forces has clarified it a lote, as it were basicly the same people on both sides of the barricades. The only difference between them was their temporary role as executioners of legitimate state violence or not.

The whole thing ended after a stand-off at the top o the parliament stairs. The working cops had barricaded the entrance with 4 lines of guards. The protestors just stood there but did nothing more. They had just demonstrated that "if they wanted they could have entered"; as a warning to the government, but they did not. Still something withheld them from entering; after some pictures, as trophies of the stairs they conquered all went home.

This demo has been important for several reasons. First of all because of an identification of the police with the position of the anti-austerity protestors. Second, because it showed that the government is losing its legitimacy of its own security forces; this is particularly important because the whole state repression apparatuses is ultimately build upon these forces. Third, because it created a "dangerous" precedent against the "norm" of not crossing the security perimeter and "taking the stairs". Some dangers also remain; while it is positive that the protesting police-men identifies with the protestors, they clearly showed a corporatist attitude to their working colleagues using the slogans of "A policia unida jamais será vencida". While echoing the usual working class slogan, it nevertheless showed their special statute in the oppressive state and their possibility for corruption. Government concessions, as were apparent in the police-action during the parliamentary session two weeks ago, could easily lead to their co-option in government policies, turning the situation a step further in the direction of a police-state.

Bem vindo ao deserto da subcultura académica

Começou o novo ano académico, começaram os gritos pela cidade de coimbrã. Vestido de capa preta os senhores doutores e as senhoras doutoras desfilam pela cidade com os seus novos rebanhos de caloiros. Este período é um novo começo para os novos estudantes, um período de transição na sua via, um ano que servira como integração no universidade de Coimbra, um período cheio de rituais e tradições chamada praxe.

A praxe consiste num conjunto de práticas que visam integrar os novos estudantes na vida de estudante. Esta integração é uma parte vital para grande parte dos estudantes recém-chegados, já que a sua inserção nas associações estudantis é a maneira mais fácil – talvez a única – de reconstituir os seu meio social neste novo ambiente. É a promessa de aceitação neste novo meio social, um meio social académico fechado e com um status superior - mas também um instrumento vital para a comunicação entre colegas de aula e uma infraestrutura social importante – que leva á “escolha” estudantil de participar nestas praticas.

Ao primeiro olhar esta praxe já parece bastante problemática. Os recém-chegados são submetidos a um montão de rituais e praticas humiliantes. A praxe é um instrumento não só de integração, mas principalmente um hierarchisaçao de poder dentro da associaçao. A quererem fazer parte do meio académico, os “caloiros” são submetidos ao poder dos “doutores” (qualquer estudante com mais de 1 ano em Coimbra), e esta submissão é socializada pela obrigação de rituais simbólicos.

Estes rituais simbólicos constituem em práticas homofóbicas, praticas sexistas/machistas, praticas sexualmente “transgressivas”, e praticas fisicamente e psicologicamente humiliantes. Exemplos são a obrigação de caloiros de ensenar actos sexuais com arvores ou outros objectos, encenar actos sexuais homossexuais com os seus pares, cantar cantigas auto-humiliantes, inferiorizantes e sexualizantes, fazer push-ups segundo as ordems dos doutores, serem sujeitos a vários tipos de castigos individuais en collectivos pelos mesmos, etc…

O exemplo das praticas sexistas são das mais obvias neste contexto. Grupos de caloiras são obrigados a cantar canções altamente sexualizadas e “vulgares” contradizem com as normas bastante conservadoras das estudantes no dia-a-dia. Este tipo de gritaria so funciona como instrumento de submissao porque a atitude cotidiana destas estudantes é totalmente contraria aos gritos.

É claro que todos esses rituais se praticam dentro do espaço publico, dentro da esfera publica académica, no seio da universidade, no meio das pessoas conhecidas e desconhecidas que passam. Esta pratica dentro da esfera publica tem a meu ver duas funções e mostra um terceiro facto. Primeiro mostra que estas praticas fazem parte da esfera publica académica; utilizam as normas dominantes e a sua simbologia da esfera publica (machista, conservadora e hierachica) para legitimar os poderes hierárquicos entre doutores e caloiros. O exemplo é a submissão e o constrangimento ao qual as jovens estudantes são confrontadas a ter que gritar que “as da bio-quimica são conhecidas para foder melhor”, ao mesmo tempo claramente serem excluídas dos doutores pelo facto da não utilização de capa.

Alem disso são submetidos a uma serie de regras aplicáveis aos caloiros, que evitem a sua própria integração por outros meios, como por exemplo  a proibição de sair á noite sem a licença dos doutores. praticada á seculos

Dentro deste contexto estas práticas de praxe parecem ser totalmente contraditórias aos valores da universidade. A universidade, propõe-se como uma instituição que defende a liberdade, inclusividade, o conhecimento, o pensamento critico e a autoemancipação dos seus academicos. A praxe pelo outro lado parece defender exatamente o oposto; sendo submissão, ignorância forçada, hierarchia, e humiliação. Como é possível que rituais de integração parecem exatamente contrários á própria instituição. A analyse Hegeliana – Que “o espirito é o osso” -   do Slavoj Zizek neste caso parece bastante aplicável.

Na sua obra “Parallax View”, no ultimo capitulo sob o titulo "bem vindo ao deserto da subcultura Americana", Zizek discute a questão das fotografias de Abu Graib no Iraque.  Estas foto’s de torturas fysicas e psichologicas por pelos soldados Americanos e Britanicos geraram grande animosidade quando encontraram seu caminho para os media. Tambem aqui aparecia uma contradição: Enquanto os estados unidos tinham ido para a guerra em nome da democracia, pela liberdade individual, contra a tortura e ditadura – as praticas no terreno, na materialidade do seu dia-a-dia mostravam exatamente o contrario; rituais de tortura e humilhação. 

A reação dos estados unidos foi que a conduta dos soldados Americanos eram “actos individuais criminosos e não refletiam os valores dos estados unidos” – e que o facto da sua condenação publica pelo presidente mostrava isso mesmo – já que numa ditadura estas praticas teriam sido silenciadas. Zizek contesta esta posição, diz que o fenómeno não tinha sido nada “individual” mas uma pratica bastante regular, silociosamente aceite e incentivada - bem que oficialmente não regulada, duma forma á margem da lei, como seu excesso complementar. (Boaventura Sousa santos utilizaria o termo da linha abissal nas praticas coloniais)

Porventura, Zizek defende que este tipo rituais são exatamente parte “dos valores americanos”, mas a sua parte subcultural, e que a integração hierárquica dentro do modo de vida americano passa por este tipo de submissão publica e psicológica. Ele vai buscar exatamente a ideia das praxes nas grandes universidade Americanas, os rituais de iniciação de associações como a Skull and Bones (do qua Bush fazia parte) para ilustrar este tipo de subcultura do ocidente liberal.

A mesma logica pode aplicar á praxe conimbricense. Será que a praxe não é “o osso” do espirito académico, a sua contradição dialetica, o seu excesso perverso? Será que a praxe não é produto do status simbólico da universidade de Coimbra na hierachia do poder. Será que a praxe não é a reflexão estudantil da atitude e o poder da coletiva dos professores e instituçoes e associações académicas nesta sociedade. Será que a praxe não é a consequência sob a superfície de uma universidade excludente, elitista e não democrática?

Uma coisa é certa, não parece existir razão nenhuma para ter orgulho destas tradições académicas - a não ser desde um ponto de vista para a própria auto-afirmaçao dentro desto tipo de hierarchia. E também a proibição ou regulamentação não vai ter grande efeito na logica por traz do fenómeno; como mostra o exemplo de Abu Graib.

Post-politieke oplossingen zullen Links niet van de zijlijn halen

Een antwoord op Ferdi De Ville en Carl Devos

De oorsprong van de tweedeling tussen links en rechts, tussen progressief en conservatief wordt traditioneel gelegd in de Franse revolutie. Letterlijk: diegenen die voor de koning kozen zaten rechts van hem, diegenen die de gevestigde orde betwisten, progressief waren en dus “verandering” wilden, zaten links van de orde. Links sindsdien per definitie aan de kant van zij die uitgesloten worden door het huidige regime. Bijgevolg is het idee van een “progressief beleid” en een progressieve beleidspartij, dus uiteindelijk een contradictie. Het is dan ook vanuit dit standpunt dat ik vind dat beide oproepen van mijn collega’s aan de Ugent, Carl Devos en Ferdi De Ville bekritiseerd moeten worden.

Terecht stelt Carl Devos in zijn opiniestuk dat de bedding van het beleid uitgegraven wordt door de globalisering en de financiele markten. Hierdoor trappelt de politiek in de marge en is politiek verworden tot een grijze eenheidsworst. Verkiezingen zijn daardoor verworden tot zinloze rituelen. Maar daarna lijkt de lijn in zijn column verloren te gaan. Ondanks het zinloze karakter van deze post-politieke verkiezingen worden de verkiezingen van 2014 immers toch “cruciaal” omdat ze voor 5 jaar lang de krachtlijnen van het beleid zullen bepalen. Daarbij bestaat een groot gevaar dat de SPa overal uit de boot zal vallen. Een linkse hergroepering dringt zich dan op om een “lange lange politieke zijlijn” te voorkomen.

De SPa omvormen tot een “brede progressieve, niet exclusief socialistische, beweging” zal echter slechts een officialisering betekenen van de reeds jaren ingeslagen richting. Het cruciale element is immers dat “links” – SPa, en in mindere, maar steeds grotere mate Groen – reeds lang op een lange, politieke zijlijn zit. Dat is mede het gevolg van het feit dat ze zich heeft omgevormd tot een post-ideologische beleidspartij. Hoewel de politieke wereld dat zelf misschien niet beseft, haar ex-kiezers beseffen dat des te meer.

Het feit dat de SPa in 2014 uit de regeringen zou verdwijnen betekent misschien net terug een opening voor links. Niet alleen is de natuurlijke positie van links er een van emancipatie, en dus een van strijd tegen de gevestigde orde en het beleid; een strijd die meer dan ooit nodig is binnen onze neoliberale samenleving. Ook praktisch betekent het dat de vakbonden eindelijk terug politieke ademruimte krijgen, en het Belgische corporatistische keurslijf van sociaal overleg, loonnormen,... voor een stuk wegvalt. De grootste verwezenlijkingen van links zijn er immers telkens gekomen onder de invloed van strijd in periodes dat linkse bewegingen oppositie voerden tegen het gevestigde beleid. Denk maar aan het algemeen stemrecht, de pensioenenwetten van Bismarck, en de invloed van het “rode gevaar” op de uitbouw van onze welvaartstaat.

Wanneer Ferdi in zijn antwoord op Devos dus stelt dat de sociaal-democratie het slachoffer werd van haar eigen succes, - doordat de welvaarstaat de arbeidersklasse zou hebben doen verdwijnen, en het moderne kapitalisme niet meer tot verpaupering leidt - dan zit hij mijns inziens fout. Wanneer hij stelt dat dit succes zou leiden tot het verdwijnen van de urgentie van solidariteit en gelijkheid, lijkt mij dit sterk op ideologisch zinsverbijstering. Alle studies wijzen immers op het tegendeel. 20 jaar van sociaal-democratische beleidsdeelname vielen samen met een sterke stijging van de ongelijkheid, een sterke toename van vervreemding binnen het arbeidsproces en binnen de neoliberale maatschappij als geheel (zie de recente studies van Paul Verhaeghe), een voortdurende afbouw van de openbare diensten, en een sterke toename van de “proletarisering” van grote groepen in de samenleving (denk maar aan de positie van de vrouw, de academische wereld, de jongeren, en mensen die tot voor kort pensioenrechten hadden) die steeds grotere druk ondervinden om zich in te schakelen in de dolgedraaide competitie op de arbeidsmarkt, steeds meer gekenmerkt door werkonzekerheid, lage lonen en langere, stressvolle loopbanen. Is het dan niet logisch dat die “proletariërs” zich afkeren van een partij die ze grotendeels (terecht) verantwoordelijk houden voor deze veranderingen?

Ferdi stelt correct dat een hervorming van Links veel meer vergt dan “amendementjes bij het neoliberalisme” en het idee van een “meer gelijk en ecologisch meer duurzaam kapitalisme”. Daartegenover stelt hij echter een “post-materialistisch alternatief”; links zou zich moeten losmaken van de economische groei. Een basisinkomen voor iedereen zou de negatieve perceptie van het “profitariaat” moeten doen verdwijnen. Niet alleen is dit “alternatief” vrij idealistisch, in de zin dat het niet direct aansluit bij de belangen en het bewustzijn van een substantieel deel van de samenleving. Bovendien stelt het ook kapitalistische markt-logica an sich niet in vraag; dáárom dat dit punt ook een speerpunt was van het liberale Vivant.

Conclusie

In hun oproep om vernieuwing blijven zowel De Ville als Devos steken in het post-politieke consensus zonder de radicale kaart van emancipatie en verandering te trekken, gebaseerd op het nemen van een positie in het sociaal conflict. Grote delen van de samenleving worden nog steeds gemarginaliseerd en uitgesloten. De uitbuiting en vervreemding is onder meer dan 20 jaar “socialistische” regeringsdeelname slechts versterkt door de neoliberale hervomingen en het gebrek aan politieke oppositie. Waar links vooral vanaf moet is van het feit dat het "populair wil zijn", een beleidspartij wil zijn, een partij gebaseerd op electoraal onderzoek. Links moet beseffen dat links zijn en progressief zijn in principe altijd contra-hegemonisch, en dus een ideologisch minderheidsstandpunt is. En dat het vanuit dit minderheidsstandpunt op grond van radicale kritiek en radicale strijd is dat de fundamentele veranderingen (zoals algemeen stemrecht, welvaartstaat, sociale rechten) tegen de vrije markt-logica en het kapitalisme zijn afgedwongen. In plaats van “breder te gaan dan socialisme”,of “post-materialistische alternatieven” naar voor te schuiven, heeft links terug nood aan een duidelijke politisering en radicale kritiek van het kapitalisme. Daar is het socialisme volgens mij de belangrijkste peiler van. In plaats van achter de kiezer aan te lopen hoort links de kiezer richting te geven. Enkel zo kan de zijlijn aspireren om terug de hoofdweg te worden.

On Science

(Facebook-conversations - in an answer to Jelle Versieren)

I'm not against science per-se, else I would not be a scientist myself. However, science is used within a certain kind of social context and has a certain kind of historical evolution; it is NEVER Neutral. The first thing a critical scientist should due is to acknowledge this subjective use of science. This is even the case in "hard sciences" such as physics, where the use of relativistic theory could both be applied for nuclear bombs, as well as nuclear medical technology.

Science is an important ideological pillar of capitalism/liberalism/modernism; more even in the late-capitalist/neoliberal discourse (see Fairclough). It is particularly used in post-political, depoliticizing and also in neo-colonial racist discourses; eg the use of economic science in the policies of the BW institutions to legitimize SAP's, foreign exploitation, imperialism, etc... It is exactly the same in the question of the prohibition of the headscarf in Public office. Where the "illumination"-discourse is used to reproduce the oppression and exclusion of muslim women and to impose a patriarchical, racist moral.

The use of science all depends on the context. What were once founding and emancipatory ideological weapons of a progressive bourgeois class, in a late-capitalist society, science, ratio and modernism are primary weapons of the ruling elites to oppress exploited people. One should never take the class-character of these instruments and uses out of the picture, nor the social conflict, or you are being an idealist.

It is clear that the context of the headscarf debate today is different than the struggle against clerical oppression in modern Europe. If we are speaking of today's Europe atheism/christianity are the dominant ideological forms, islam is certainly not the primary barrier for emancipation. On the contrary; it is the dominant positivist approach to religion which today plays the role of christianity at the time of Marx. Science as the opiate of the masses; the reconforting belief in some neutral objective truthfull positivist uncritical science which justifies all existing unequalities and shows some utopian, idealistic way out.

I will not go so far postmodernist who totally reject the universal character of science, and place it on the same level as other forms of knowledge systems, such as theology, tradition, etc. (Such as the ecology of knowledge approach of B. Santos). From my point of view this approach is too particularistic/individualist, and therefore it depoliticizes and loses its emancipatory possibilities. As such it is as influenced by the dominant neoliberal post-political thought-frames as the modernist scientific discourse.

In order to be critical, a scientist always has to search for the social conflict behind the use of science. The scientist has to search for the oppression within the conflict, and have an emancipatory role by choosing the side of the oppressed, as everyone should acknowledge that science is never objective. Only in this sence can science have a progressive role in contemporary neoliberal society.

Wanneer de grondwet meer is dan een vodje papier

Portugal opnieuw in het oog van de Eurostorm

Het is terug alle hens aan dek wat betreft de Portugese economie. Politieke crisissfeer, de Troika onverwijld terug naar Lissabon, de grootste oppositiepartij die ineens geen verkiezingen meer eist… Niet de massale betogingen en woede van de bevolking van 2 maart was de oorzaak, noch de recentste statistieken over werkloosheid en uitdiepende recessive. Het problem was dat het Grondwettelijk hof de laatste begroting ongrondwettelijk verklaard had. 1,300 miljard aan besparingen kunnen niet doorgaan, waardoor alle akkoorden met de Troika terug op de helling komen te staan.

Het gronwettelijk hof besliste vrijdag dat verschillende van de besparingsmaatregelen van de begroting voor 2013, het gelijkheidsbeginsel en het proportionaliteitsbeginsel schonden. Concreet ging het om het de afschaffing van het vakantiegeld van werknemers in de publieke sector, het afschaffen van vakantietoelage voor gepensioneerden, het invoeren van inkomstenbelasting op ziekte- en werkloosheidsuitkeringen en het afbouwen van het arbeidsstatuut van onderzoekers. Daarmee wordt de regering verplicht 1300 miljoen euro besparingsmaatregelen uit de begroting te halen.

Tegelijkertijd verklaarde het andere besparingsmaatregelen, zoals de tax op pensioenen boven 1350 euro, de verlaging van de lonen in de publieke sector, de verhoging van de inkomstenbelasting en de besparing op overuren, goed voor 4,4 miljard aan besparingen wel als grondwettelijk.[i]

Voor de rechtse regering van premier  Passos Coelho betekent dit echter slecht nieuws. De 1300 miljoen maakten immers deel uit van de akkoorden met de Troika. Sinead O’Connor, woordvoerder van de Europese Comissie liet al weten dat de uitspraak van het Grondwettelijk hof alle eerder gemaakte afspraken anuleert. De volgende tranche van 2100 miljoen euro “hulp” van de Troika, die werd gegarandeerd na de 7e evaluatie van de Troika, begin vorige maand, wordt “on hold” geplaatst. Bij die 7e evaluatie had de Troika redes geëist dat Portugal tegen eind april 2 miljard aan extra structurele beasparingen zou aankondigen tegen eind april. Hierbij komen dus 1,3 miljard aan extra besparingen deze maand . Tegelijk worden de delegaties van de Troika, de EC, het IMF en de ECB terug naar Lissabon gestuurd, op minder dan een maand sinds de vorige missie.[ii]

Terwijl Europa en het IMF de Portugal sterk onder druk zetten, lijkt de Portugese regering verder haar rol als “beste leerling van Angela Merkel te willen spelen”. Hoewel de premier vorige week het Grondwettelijk hof sterk onder druk zette, onder andere door te dreigen met ontslag, bleek dit voorlopig een loos dreigement en verklaarde hij de uitspraak van het hof te respecteren, “zoals het hoort in een rechtsstaat”. Tegelijkertijd liet hij echter weten de uitspraak onder andere uiting gaf van “een tekort aan realisme” bij het hof, dat het “geen rekening houdt met de omstandigheden”, dat de uitspraak in de toekomst kan leiden tot het “in vraag stellen van belangrijke waarden in de grondwet”, “ernstige consequenties voor het land”, en “het leven van de portugezen zal bemoeilijken”. Toch stelde hij dat Portugal de gemaakte afspraken met de Troika volledig zou nakomen. Bovendien stelde hij dat na de uitspraak van het Grondwettelijk hof er geen alternatief bestaat dan verder te snijden in de publieke sector. [iii]

Concreet werden, opnieuw, de gezonheidssector, het onderwijs en de werkloosheidsuitkeringen naar voor geschoven als sectoren waar de extra 1300 miljoen gehaad zou worden. In het geval van het onderwijs komen deze besparingen bovenop de duizenden ontslagen die al gevallen zijn in deze sectoren, en zouden onder andere een privatisering van scholen betekenen, het optrekken van de inschrijvingsgelden, het vergoten van de klassen. Het IMF raad ook aa nom 50.000 leerkrachten te ontslaan. Dit komt reeds boven de sluiting van duizenden buurtscholen gedurende de laatste jaren, de aanwervingsstop voor jonge leerkrachten en de stopzetting van tijdelijke contracten.

De nieuwe besparingen zullen bovendien de sociale en economische crisis in het land versterken. Zonder de bijkomende maatregelen zou het overheidstekort reeds 5,5 % bedragen, terwijl de economie verder zou krimpen, met 2,3 procent volgens de nieuwe schattingen van de nationale bank. Dit komt boven de krimp van 3.2 procent in 2012[iv], en 1,6 in 2011[v]. IMF-delegatieleider Abebe Selassie in Lissabon, stelde ondertussen dat de werkloosheid veel sterker is gestegen dan werd verwacht. 16.4 procent van de actieve bevolking is dit jaar werkloos, alleen al in 2012 gingen 205.000 jobs verloren.[vi] Toch blijft de regering volharden in de recepten die tot nog toe de situatie van de economie enkel verslechterden, terwijl de toekomstperspectieven allesbehalve verbeteren, zowel om vlak van werkloosheid, sociale welvaart en economische activiteit, maar ook op vlak van begrotingstekorten en publieke en private schuldopbouw.

Tegelijkertijd wordt eender welke vorm van kritiek of alternatieven vanuit oppositie afgedaan als radicalisme en populisme, zelf de “geweldadige onthoudingen” en zwijgende oppositie van de PS. Bovendien dreigt men ermee dat de kritiek op de besparingen door de oppositie een tweede bailout dichterbij brengen.

De oppositie verwijt de regering dan ookde uitspraak van het grondwettelijk hof verder te willen gebruiken om een extra neoliberal, ideologisch gestuurd, offensief in te zetten, gesteund door de Europese Commissie. Terwijl de PS van Seguro de uitspraak van het Grondwettelijk hof aangrijpt om een heronderhandeling van de betalingstermijnen te vragen bij Europa, om de besparingen in de tijd te spreiden, wat meer ruimte zou moeten laten voor groei, lijken er steeds meer stemmen op te gaan om de akkoorden met de Troika op te blazen.

Er blijkt geen enkel social draagvlak te bestaan voor extra besparingen in de sociale sectoren. Besparingen in de gezondheidszorg kunnen slechts op de steun rekenen van 1 procent van de bevolking, besparingen in de sociale zekerheid op 5 %. Tegelijk vind 36 procent van de Portugeze dat er geknipt moet worden in de betaling van rentelasten, 57 procent vind dat er moet bespaard worden in de Publiek-Private Partnerschappen en 33 procent in defensie. Dit zijn exact de domeinen waar de Troika en de regering niet willen aankomen. Hieruit blijkt duidelijk het klassenconflict binnen de Portugese samenleving. Een politieke en economische elite die private financiele contracten wil garanderen, een meerderheid van de bevolking die haar sociale rechten en levensomstandigheden wil garanderen.[vii]

Het ongenoegen bij de bevolking hierrond bleek ook al met de betoging van 2 maart, die volgens de organisatoren, het platform “Que se lixe a Troika” (Fuck the Troika), onder de titel “Het is het volk die heerst”, een verwijzing naar Grandola, het lied van de anjerrevolutie, 1 miljoen mensen op straat bracht. Deze positie werd deze week versterkt door verschillende toonaangevende economen; onder andere nobelprijswinnaar Paul Krugman adviseerde Portugal tegenover de nieuwe besparingen met de volgende woorden: “Just say Nao!”[viii]

Hierbij moet gezegd worden dat Krugman een correcte analyse maakt van het feit dat het probleem van de perifere economieën in de Eurozone, zoals Portugal, geen probleem is van een kwistige overheid, waarin bespaard zou moeten worden. Integendeel, Portugal is al sinds lang een van de beste leerlingen in de Europese klas, zowel qua het nakomen van privatiseringen, als het controleren van publieke uitgaven, als het nakomen van de landbouw en visserijhervormingen… én nét dat is het probleem; omdat net de Europese constructie een groot deel van het probleem vormt.

Men mag niet uit het oog verliezen dat het probleem in de PIGS pas ontstond ná de Globale Financiële Crisis. Voordien was met de overheidsfinanciën van deze economieën weinig aan de hand (behalve in het geval van Griekenland allicht). Het zijn de zwakte van de reeële economie, de door Europa opgelegde redding van de banken en de terugval van overheidsinkomsten door de grote recessie die het land in de problemen brachten. De zwakke positie van de economie is bovendien grotendeels het gevolg van de Europese constructie, met het wegvallen van budgetaire en monetaire instrumenten, het liberaliseren van de economie, het subsidieren van het stopzetten van productie in landbouw en visserij, de dynamiek van geografische concentratie in het centrum van Europa, etc.

De europese constructie was in eerste instantie een project van de europese economische elites. Het was een project van eengemaakte markten en liberalisering, een project van flexibilisering van de arbeid, een poging om via technocratie te ontsnappen aan democratische nationale druk. Het is echter ditzelfde project dat vandaag de opgebouwde publieke en private schulden onhoudbaar maakt, en de eengemaakte markt, de euro en de hele Europese constructie ondergraaft.

Ook gepubliceerd op: Knack, Socialisme.be,

---

[i] http://www.publico.pt/n1590313

[ii] http://www.publico.pt/politica/noticia/constitucional-chumba-corte-de-subsidio-de-ferias-de-funcionarios-publicos-e-dos-pensionistas-1590313#/2

[iii] http://www.publico.pt/politica/noticia/discurso-integral-do-primeiroministro-1516375

[iv] http://www.bportugal.pt/pt-PT/EstudosEconomicos/Publicacoes/BoletimEconomico/Publicacoes/projecoes_p.pdf

[v] http://www.jornaldenegocios.pt/economia/detalhe/economia_portuguesa_cai_16_em_2011_act.html

[vi] http://www.tvi24.iol.pt/economia---emprego/emprego-trabalho-postos-de-trabalho-ine-empregos/1428183-6374.html

[vii] http://www.dinheirovivo.pt/Economia/Artigo/CIECO110144.html

[viii] http://www.publico.pt/economia/noticia/krugman-sobre-austeridade-em-portugal-just-say-nao-1590546