Onder de categorie "op het scherp van de sikkel" wil ik in het vervolg (messcherpe) opiniestukken publiceren. De naam is gestolen van een column van de Avante.
Saturday, November 27, 2010
Op het scherp van de sikkel
Onder de categorie "op het scherp van de sikkel" wil ik in het vervolg (messcherpe) opiniestukken publiceren. De naam is gestolen van een column van de Avante.
Sense of Urgency
Griekenland en Ierland moesten gered worden. Portugal zou volgen. Indien Spanje gespaard dient te worden van de financiële ondergang, dan is het fonds van de Europese Centrale Bank meteen op. Het is overigens een vraag of het überhaupt mogelijk is om de vierde economie van de Eurozone te redden. Vrijdag viel de beurs in Madrid 7%, terwijl premier Zapatero en de Spaanse Nationale Bank er alles aan doen om de gemoederen te bedaren.
Door Marc Puyol en Jonas Van Vossole
België zou volgens een artikel in de Britse krant The Guardian ook op het slechte pad zitten. Ook haar rente op staatsobligaties blijft stijgen, nog lang niet tot op het niveau van Spanje of Portugal, maar toch. Als er één iets is dat we konden leren in de tijdslijn van de financieeleconomische crisis, dan is het wel hoe vollatiel de omgeving is en hoe snel situaties kunnen veranderen.
Nadat de Wisselkoersoorlog een aantal weken bovenaan in het nieuws kwam, is Ierland nu het nieuwe hot item van de wereldwijde financiële malaise. Dat conflict om de wisselkoersen was overigens een teken van de terugkeer van "Beggar your Neighbour" - het mechanisme uit de jaren '30 waarbij landen hun crisis op de buren trachten af te wenden door competitieve devaluaties. Dit mechanisme leidde uiteindelijk door een mix van crisis, nationalisme en militarisering die uiteindelijk tot de tweede wereldoorlog leidde. China kent een versterkte groei - opnieuw op het niveau van voor de crisis - vanwege de lage Young. De VS probeert dat te counteren door massaal geld bij te drukken, via de zogenaamde QE2, om de dollar op die wijze te devalueren. Duitsland heeft zowaar baat bij een lichte PIGS-crisis omwille van de boost die de lage euro geeft aan haar exportgerichte economie.
TRAGEDIE
De redding van Ierland is niets anders dan een tragedie. De week dat de intresten op staatsleningen nog 10% bedroegen, beweerde de Ierse regering dat het er absoluut niet aan dacht om op de deur van het ECB, laat staan het IMF te kloppen. Vooral die laatste was een doembeeld. Er moest en zou bespaard worden, maar wel op eigen houtje.
Niet dus; de zaak verslechterde snel, als een onvoorspelbare ziekte die om zich heen greep en de Ierse regering dwong om de lichte dwang van met name Duitsland te ondergaan. 'Onvoorspelbaarheid', is dat niet de achternaam van 'speculatie'? Niettemin is de toestand van Ierland, en de kettingreactie die het dreigt te veroorzaken, van die mate, dat er zonder ingreep misschien wel geen Euro meer zou zijn - iets wat zelfs voor de Duitse burgerij een nachtmerrie zou zijn.
ZIEKTE
Maar waar gaat dit nu in feite om? Laatst publiceerde De Morgen dat de totale beleggingsportefeuilles van grote financiële spelers zoals Blackrock en Fidelity, makkelijk de "reddingsfondsen" van de Europese Unie en de Verenigde Staten overtreffen. Zo raakte bekend dat Blackrock, mede-eigenaar van oa Nyrstar en Umicore in België, een vermogen van meer dan 3450 miljard dollar beheert. Ter vergelijking; de QE2-operatie van de Amerikaanse Centrale Bank, die China op stang jaagde, bedroeg 600 miljard dollar. Het totale bedrag van het Europese reddingsmechanisme (waar oa Ierland, Portugal en Spanje mee zouden moeten 'gered' worden) bedraagt 440 miljard Euro.
Zij voeren met andere woorden de wet. De wet van het kapitaal, want dat is nu het punt: gigantische winsten worden geïnvesteerd via dit soort financiële spelers die erop los speculeren. Dit soort spelers is uiteraard niet bepaald geïnteresseerd in de creatie van jobs, maar vooral in kort termijn winsten.
Speculatie is op termijn niks anders dan een straatje zonder eind: onmogelijk te voorspellen na hoeveel keer de reële waarde van een goed te hebben vermenigvuldigd de boel in elkaar zakt, maar gebeuren zal het. Liberalen stellen dat waarde niet bestaat; Er is enkel vraag en aanbod. Speculanten spelen daar handig op in, door zowel vraag àls aanbod te bepalen. Herinnert u zich nog Enron? Dat was eigenlijk een voorsmaakje voor de veel grotere financiële rampen die sinds 2008 plaats vonden.
Dàt is dus de ziekte waarover in de media wordt bericht, maar waarbij de échte spelers, diegenen die het voor het zeggen hebben, anoniem blijven. Een soortement geheim vennootschap, zonder het te zijn; de meeste media besteedt er gewoon geen aandacht aan en insinueert daarmee ook meteen dat er een speciale wet aan de gang zou zijn die ver boven onze hoofden uittorent en waar geen greep op te krijgen valt; de wet van de "markten".
DICTATUUR
Het financiële wezen reguleren, daar is zelfs na de crisis, zelfs tijdens de nog steeds voortdurende en uitdiepende ramp die zich voor onze ogen afspeelt, geen sprake van. De politieke wil is er niet, het gros van de bevolking wordt niet geïnformeerd over het feit dat deze situatie niet uit de lucht is komen vallen als een soort Zwaard van Jeanne D'Arc, en ga zo maar door. Neen, dit is gewoon het alledaagse dat even een dipje beleeft, zo wordt gesuggereerd. Toch is de interventie van financiële spelers in het politieke wezen, de democratie zelfs, belangrijker dan ooit.
Meer nog dan compleet immoreel, is dit vooral irrationeel. De les dat kortetermijndenken niet geschikt is voor welvaartscreatie werd door de financiële elite niet enkel verworpen, maar zelfs omgedraaid. "Hey, laten we eens kijken hoe ver we deze keer kunnen gaan", klinkt het haast. Vandaag beleggen "investeerders" in overheidsobligaties van Ierland en Portugal, die meer dan 7 procent intrest opleveren, met geld dat ze van de ECB kregen aan 1 procent. Het strafste van al is dat de andere Europese landen zich ook nog eens garant stellen voor die winsten, via het europese "reddingsmechanisme".
Maar geef ze eens ongelijk. Er is de mogelijkheid om staten, de Merkels van deze wereld en Centrale Banken een bepaald beleid op te leggen. Een beleid dat erin bestaat om speculatie in de toekomst ook nog mogelijk te maken, door de bevolkingen als citroenen uit te persen. Mogelijk? Nouja, op termijnen van drie jaar dan. Na 2013 staan Griekenland en Ierland er alleen voor. Is er tegen dan niet genoeg bespaard, dan zal de winst voor speculanten tijdelijk nog omhoog gaan, vooraleer alles ontploft.
ACTIE!
En eigenlijk is het al ontploft. In het gezicht van het grootkapitaal en de politieke elites. Als een boemerang teruggekeerd. Alleen is er nu een uitstel van executie, een verschuiving van de crisis voor later. Net zoals landen via hun wisselkoersen elkaar de loef trachten af te steken, en landen een race to the bottom inzetten om de lonen zo laag mogelijk te houden. Allemaal een doodlopende straat.
De enige oplossing binnen dit systeem is creatieve destructie; destructie tot in het extreme. Het werd al vaak gezegd, en het is ook al veel gebeurd. Wat zeggen we? Het gebéurt. De defensie-industrie in de V.S. wordt stilaan opnieuw de motor van de Amerikaanse economie, dus is een partijtje provocatie in de Gele Zee mooi meegenomen. De kapitalistische klasse zal haar winstmachine met alle instrumenten verdedigen, ook als dat oorlog impliceert.
Dus wat doen we eraan? Iers Europarlementslid Joe Higgins gaf al aan zo duidelijk mogelijk te willen zijn waar deze situatie vandaan komt, wie verantwoordelijk is en vooral wie het potentieel heeft om iets te veranderen. De werkende mensen, het merendeel van de bevolking bezit dat potentieel. Maar daarvoor dient ze zich te organiseren, en snel: vakbonden moeten informatiecampagnes starten; het onderhandelingsmodel moet opgegeven worden, en actie op straat zal meer de regel dan de uitzondering moeten zijn. Klinkt drastisch, zegt u?
De afkalving van de democratie is nochtans veel drastischer. Er is de facto geen democratie meer, net omdat de financiële markten een éénzijdig beleid bepalen. Een fiasco veroorzaken waar 90% van de bevolking niks mee te maken heeft; dit is godverdomme totalitarisme. Te meer omdat niemand enig benul heeft van wat gaande is, terwijl het voor iedereens ogen plaats vindt.
Een verregaande en noodzakelijke radicalisering valt niet te forceren, maar laten we beginnen bij het begin: politiseer de acties, informeer de mensen en discussieer ermee. Het is tijd om ludieke acties en laagdrempelige toestanden naar de prullenmand te verwijzen; zelfs al is het bewustzijn in België nu laag, de financiële tsunami zal (on)aangekondigd voor onze deur staan en de politici zullen er niks kunnen of willen aan doen. Het is aan ons om voorbereid te zijn.
Door Marc Puyol en Jonas Van Vossole
België zou volgens een artikel in de Britse krant The Guardian ook op het slechte pad zitten. Ook haar rente op staatsobligaties blijft stijgen, nog lang niet tot op het niveau van Spanje of Portugal, maar toch. Als er één iets is dat we konden leren in de tijdslijn van de financieeleconomische crisis, dan is het wel hoe vollatiel de omgeving is en hoe snel situaties kunnen veranderen.
Nadat de Wisselkoersoorlog een aantal weken bovenaan in het nieuws kwam, is Ierland nu het nieuwe hot item van de wereldwijde financiële malaise. Dat conflict om de wisselkoersen was overigens een teken van de terugkeer van "Beggar your Neighbour" - het mechanisme uit de jaren '30 waarbij landen hun crisis op de buren trachten af te wenden door competitieve devaluaties. Dit mechanisme leidde uiteindelijk door een mix van crisis, nationalisme en militarisering die uiteindelijk tot de tweede wereldoorlog leidde. China kent een versterkte groei - opnieuw op het niveau van voor de crisis - vanwege de lage Young. De VS probeert dat te counteren door massaal geld bij te drukken, via de zogenaamde QE2, om de dollar op die wijze te devalueren. Duitsland heeft zowaar baat bij een lichte PIGS-crisis omwille van de boost die de lage euro geeft aan haar exportgerichte economie.
TRAGEDIE
De redding van Ierland is niets anders dan een tragedie. De week dat de intresten op staatsleningen nog 10% bedroegen, beweerde de Ierse regering dat het er absoluut niet aan dacht om op de deur van het ECB, laat staan het IMF te kloppen. Vooral die laatste was een doembeeld. Er moest en zou bespaard worden, maar wel op eigen houtje.
Niet dus; de zaak verslechterde snel, als een onvoorspelbare ziekte die om zich heen greep en de Ierse regering dwong om de lichte dwang van met name Duitsland te ondergaan. 'Onvoorspelbaarheid', is dat niet de achternaam van 'speculatie'? Niettemin is de toestand van Ierland, en de kettingreactie die het dreigt te veroorzaken, van die mate, dat er zonder ingreep misschien wel geen Euro meer zou zijn - iets wat zelfs voor de Duitse burgerij een nachtmerrie zou zijn.
ZIEKTE
Maar waar gaat dit nu in feite om? Laatst publiceerde De Morgen dat de totale beleggingsportefeuilles van grote financiële spelers zoals Blackrock en Fidelity, makkelijk de "reddingsfondsen" van de Europese Unie en de Verenigde Staten overtreffen. Zo raakte bekend dat Blackrock, mede-eigenaar van oa Nyrstar en Umicore in België, een vermogen van meer dan 3450 miljard dollar beheert. Ter vergelijking; de QE2-operatie van de Amerikaanse Centrale Bank, die China op stang jaagde, bedroeg 600 miljard dollar. Het totale bedrag van het Europese reddingsmechanisme (waar oa Ierland, Portugal en Spanje mee zouden moeten 'gered' worden) bedraagt 440 miljard Euro.
Zij voeren met andere woorden de wet. De wet van het kapitaal, want dat is nu het punt: gigantische winsten worden geïnvesteerd via dit soort financiële spelers die erop los speculeren. Dit soort spelers is uiteraard niet bepaald geïnteresseerd in de creatie van jobs, maar vooral in kort termijn winsten.
Speculatie is op termijn niks anders dan een straatje zonder eind: onmogelijk te voorspellen na hoeveel keer de reële waarde van een goed te hebben vermenigvuldigd de boel in elkaar zakt, maar gebeuren zal het. Liberalen stellen dat waarde niet bestaat; Er is enkel vraag en aanbod. Speculanten spelen daar handig op in, door zowel vraag àls aanbod te bepalen. Herinnert u zich nog Enron? Dat was eigenlijk een voorsmaakje voor de veel grotere financiële rampen die sinds 2008 plaats vonden.
Dàt is dus de ziekte waarover in de media wordt bericht, maar waarbij de échte spelers, diegenen die het voor het zeggen hebben, anoniem blijven. Een soortement geheim vennootschap, zonder het te zijn; de meeste media besteedt er gewoon geen aandacht aan en insinueert daarmee ook meteen dat er een speciale wet aan de gang zou zijn die ver boven onze hoofden uittorent en waar geen greep op te krijgen valt; de wet van de "markten".
DICTATUUR
Het financiële wezen reguleren, daar is zelfs na de crisis, zelfs tijdens de nog steeds voortdurende en uitdiepende ramp die zich voor onze ogen afspeelt, geen sprake van. De politieke wil is er niet, het gros van de bevolking wordt niet geïnformeerd over het feit dat deze situatie niet uit de lucht is komen vallen als een soort Zwaard van Jeanne D'Arc, en ga zo maar door. Neen, dit is gewoon het alledaagse dat even een dipje beleeft, zo wordt gesuggereerd. Toch is de interventie van financiële spelers in het politieke wezen, de democratie zelfs, belangrijker dan ooit.
Meer nog dan compleet immoreel, is dit vooral irrationeel. De les dat kortetermijndenken niet geschikt is voor welvaartscreatie werd door de financiële elite niet enkel verworpen, maar zelfs omgedraaid. "Hey, laten we eens kijken hoe ver we deze keer kunnen gaan", klinkt het haast. Vandaag beleggen "investeerders" in overheidsobligaties van Ierland en Portugal, die meer dan 7 procent intrest opleveren, met geld dat ze van de ECB kregen aan 1 procent. Het strafste van al is dat de andere Europese landen zich ook nog eens garant stellen voor die winsten, via het europese "reddingsmechanisme".
Maar geef ze eens ongelijk. Er is de mogelijkheid om staten, de Merkels van deze wereld en Centrale Banken een bepaald beleid op te leggen. Een beleid dat erin bestaat om speculatie in de toekomst ook nog mogelijk te maken, door de bevolkingen als citroenen uit te persen. Mogelijk? Nouja, op termijnen van drie jaar dan. Na 2013 staan Griekenland en Ierland er alleen voor. Is er tegen dan niet genoeg bespaard, dan zal de winst voor speculanten tijdelijk nog omhoog gaan, vooraleer alles ontploft.
ACTIE!
En eigenlijk is het al ontploft. In het gezicht van het grootkapitaal en de politieke elites. Als een boemerang teruggekeerd. Alleen is er nu een uitstel van executie, een verschuiving van de crisis voor later. Net zoals landen via hun wisselkoersen elkaar de loef trachten af te steken, en landen een race to the bottom inzetten om de lonen zo laag mogelijk te houden. Allemaal een doodlopende straat.
De enige oplossing binnen dit systeem is creatieve destructie; destructie tot in het extreme. Het werd al vaak gezegd, en het is ook al veel gebeurd. Wat zeggen we? Het gebéurt. De defensie-industrie in de V.S. wordt stilaan opnieuw de motor van de Amerikaanse economie, dus is een partijtje provocatie in de Gele Zee mooi meegenomen. De kapitalistische klasse zal haar winstmachine met alle instrumenten verdedigen, ook als dat oorlog impliceert.
Dus wat doen we eraan? Iers Europarlementslid Joe Higgins gaf al aan zo duidelijk mogelijk te willen zijn waar deze situatie vandaan komt, wie verantwoordelijk is en vooral wie het potentieel heeft om iets te veranderen. De werkende mensen, het merendeel van de bevolking bezit dat potentieel. Maar daarvoor dient ze zich te organiseren, en snel: vakbonden moeten informatiecampagnes starten; het onderhandelingsmodel moet opgegeven worden, en actie op straat zal meer de regel dan de uitzondering moeten zijn. Klinkt drastisch, zegt u?
De afkalving van de democratie is nochtans veel drastischer. Er is de facto geen democratie meer, net omdat de financiële markten een éénzijdig beleid bepalen. Een fiasco veroorzaken waar 90% van de bevolking niks mee te maken heeft; dit is godverdomme totalitarisme. Te meer omdat niemand enig benul heeft van wat gaande is, terwijl het voor iedereens ogen plaats vindt.
Een verregaande en noodzakelijke radicalisering valt niet te forceren, maar laten we beginnen bij het begin: politiseer de acties, informeer de mensen en discussieer ermee. Het is tijd om ludieke acties en laagdrempelige toestanden naar de prullenmand te verwijzen; zelfs al is het bewustzijn in België nu laag, de financiële tsunami zal (on)aangekondigd voor onze deur staan en de politici zullen er niks kunnen of willen aan doen. Het is aan ons om voorbereid te zijn.
Thursday, November 25, 2010
Portugal: Balans na de Algemene Staking
Portugal wordt net als de PIGS geconfronteerd met een sterke speculatie tegen haar staatsobligaties. Hoewel er geen zo'n grote problemen waren met de banksector zoals in Ierland, en er geen immobiliënbubbel ontplofte zoals in Spanje, werd het land toch in het vizier genomen door de "markten". Reden is de aanslepende situatie van economische crisis waar het land zich al jaren in bevind. De speculatie wordt als reden aangevoerd door de regering om een hele rist besparingsplannen door te voeren. Dit jaar alleen ging het om drie opeenvolgende rondes, respectievelijk PEC I, PEC II en PEC III, telkens met zwaadere aanvallen om de werknemers, hun families en de openbare diensten.
Het minimumloon van 500 euro wordt verlaagd, er is sprake van gemakkelijker ontslagrecht, de BTW wordt verhoogd naar 23 procent, de ambtenarenlonen worden verlaagd, de kinderbijslag wordt afgeschaft, inschrijvingsgelden aan de unief worden verhoogd, scholen worden gesloten, overheidsbedrijven worden verder geprivatiseerd. De bevolking, reeds geconfronteerd met de laagste lonen van West-Europa wordt in wanhoop gedreven.
We wezen er in ons materiaal reeds op dat de situatie in de lente reeds op dat de situatie overrijp aan het worden was om de aanwezige strijdbewegingen te verenigen in een algemene staking. Onder druk van de aangroeiende woede werd uiteindelijk na de europese actiedag van 29 september beslist tot de Algemene Staking door de CGTP, de grootste vakbond. Ook de sociaal-democratische UGT sloot zich nadien aan bij die oproep. Als datum werd er voor 24 november gekozen.
De minderheidsregering van de PS is immers allesbehalve stabiel. Voor goedkeuring van wetten en de begroting valt men terug op de conservatieve PSD. Daarbij komt dat Socrates en de PS het allesbehalve goed doen in de peilingen, Socrates (21,7 %) krijgt vandaag als premier zelfs een pak minder steun als de boegbeelden van het Links Blok en de PCP, respectievelijk Francisco Louça (32%) en Jeronimo de Sousa (28%). De PSD wil, als factor van "stabiliteit", echter liefst geen vervroegde verkiezingen, het zou de financiële, economische en sociale situatie voor de burgerlijk immers nog versterken.
De vakbonden wilden in deze onstabiele situatie de zwartepiet voor de val van de regering, en de daaropvolgende chaos echter niet doorgeschoven krijgen. Daarom werd voor een datum gekozen na de voorziene stemming van de begroting in het parlement. Op die wijze verspilde de arbeidersbeweging echter een cruciaal moment waarop de politieke kapitalistische klasse had gedestabiliseerd kunnen worden. Het leidt bovendien tot de schizofrene situatie dat de vakbonden nu actie willen voeren totdat de besparingen ingetrokken worden of de regering verdwijnt, maar dat men de datum voor de staking precies zo koos om een val van de regering zoveel mogelijk te vermijden.
Achter deze schizofrene houding van de vakbondstop, een deel van de top van de Communistische Partij en in mindere mate van het Links Blok schuilt het idee van een "nationale verantwoordelijkheid". De schizofrenie wordt helemaal compleet wanneer de UGT verklaart dat de staking "niet gericht is tegen de regering" - waartegen is een politieke staking dan wel gericht? - en tegelijkertijd op elk piket één slogan over alle tongen gaan: "De strijd gaat voort, Socrates op straat!". Die reformistische houding gaat samen met een strategie en discours die in eerste plaatse het land moeten "dienen". Wanneer de CGTP en de PCP meegaan in deze logica herhalen ze exact dezelfde fout als de sociaal democraten (de BWP bij ons), bij de stemming van de oorlogkredieten voor de eerste wereldoorlog. Deze houding betekende het failliet van de tweede internationale, en was daarmee zelfs een van de ontstaansredenen van de communistische internationale waar de PCP toe behoort.
Deze "nationale logica" gaat bovendien volledig voorbij aan een duidelijke klassenanalyse en een helder perspectief op de oorzaken en vervolg van de crisis. Zowel de regering als die "nationalistische"* linkerzijde concentreren zich op de "markten". Zo legde het Links Blok de verantwoordelijkheid van de Portugese problemen bij het exclusieve Amerikaanse karakter van de financiele rating agencies. In plaats van de oorzaak van de huidige sociaal-economische catasrofe bij wereldwijde overproductiecrisis van het kapitalisme te leggen, wordt vooral gekeken naar de gevolgen ervan - zijnde de verhoogde interesten op Portugese staatsobligaties, de hoge staatschuld en begrotingstekort en de druk van de markten om te bezuinigen. De regering gebruikt de "wil van de markten" om de bezuinigingen op te leggen, maar ook een deel van de linkerzijde gaat mee in dit verhaal. De buitenlandse speculatie wordt in beide gevallen aanzien als de oorzaak van de situatie van Portugal. Het gevaar voor de arbeidersbeweging bestaat erin dat dit vertaald wordt in een nationalistische campagne waarbij 'buitenlandse speculatie' wordt aanzien als oorzaak en een nationalistische politiek gezien wordt als oplossing. Een voorbeeld daarvan is de verkiezingsslogan van Francisco Lopes voor de PCP: "Een Linkse, Patriotische Kandidatuur". Dit leidt uiteindelijk tot de vermelde schyzofrene houding binnen de klassenstrijd en een verzwakking van de klassenstrijd.
De buitenlandse speculatie bestaat en hedgefunds gokken op de ombetaalbaarheid van de staatsschuld. Maar daarbij wordt meestal uit het oog verloren dat die staatsschulden grotendeels ontstaan zijn als een gevolg van de inherente overproductie van het kapitalistische systeem. Ze zijn er zowel gekomen door overheidsuitgaven om de consumptie te stimuleren de overproductie op te kopen (deficit spending) als de overname via de bail-outs van private schulden. Ook deze schulden zijn de afgelopen decennia enorm gestimuleerd om overproductie kwijt te raken. Het probleem is dus niet een een schuldenprobleem, maar een probleem van het kapitalistische systeem zelf. Binnen het kapitalisme zijn geen oplossingen hiervoor mogelijk, tenzij met desastreuze gevolgen voor de werkende bevolking en van zij die van hen voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn.
De mobilisatie zelf verliep op een heel intense wijze. De vakbonden, en dan vooral de CGTP mobiliseerden maximaal voor de algemene staking. Gedurende anderhalve maand werden duizenden personeelsconcentraties georganiseerd om de nood van de staking uit te leggen. Ze werden daarbij natuurlijk geholpen door de algemene onvrede tegen de regering. De Algemene Staking was er een tegen "de politiek van de regering" maar de vakbonden koppelden er concrete eisen aan vast. Op nationaal vlak ging dat vooral rond de intrekking van PEC I, PEC II en PEC III en de enorme job-onzekerheid. Op bedrijfsniveau werden ook lokale conflicten gekoppeld aan de staking. Op de verschillende werkplaatsen werden piketten gebruikt om werkwilligen alsnog te overtuigen, en waren daarin vrij succesvol. Blokkades van werkwilligen waren er echter niet, enkel van externe werknemers die werden ingezet, zoals in het post-depot van Cabo Ruivo.
Vooral de mobilisaties in de openbare sector heel effectief. Dat is op het eerste gezicht contradictorisch vanwege het feit dat net in de publieke sector nog sprake is van een zekere vorm van jobzekerheid. De hele medische sector werkte op minimumdiensten, de minimum-diensten op de spoorwegen werden zelfs grotendeels genegeerd, de metros lagen plat en er reden bijna geen bussen. Meer dan 2500 scholen en universiteiten bleven gedurende de stakingsdag dicht, alsook alle oficiele instellingen. Alle watertransport lag plat, alsook het vliegverkeer. Geen enkele van de 600-tal vluchten ging door.
De enorme onzekerheid over Jobs in de private sector heeft zeker meegespeeld wat de stakingscijfers daar betreft. Als mensen al een contract hebben zijn die daar meestal van bepaalde en korte duur. Daarenboven is er de laatste een enorme opgang geweest van "recibos verdes", een officieel statuut van schijnwelfstandigen. Werknemers in de privé hebben daarmee dus veel schrik om hun job te verliezen indien ze staken, zeker gezien de bedreigingen die algemeen gebruikt werden door de werkgevers. Toch was er in de grote bedrijven, met sterke syndicale delegaties een grote respons. Auto-Europa, de grootste auto-fabriek van het land, met 3400 werknemers, lag bijvoorbeeld volledig stil. Geen enkele van de 500 volkswagens die er normaal dagelijks geproduceerd werden rolde er van de band.
Tijdens de algemene staking werd echter gekozen om geen betoging te organiseren. De vakbondtop haalde de staking in de transportsector aan als reden om geen betoging te organiseren, een mobilisatie naar een betoging zou daardoor onmogelijk geweest zijn. Nochthans kon dit wel in anderen landen waar er de laatste maanden gestaakt werd, zoals in Frankrijk en Griekenland. Ook de arbeiders waren sterk verwonderd. Op de piketten was er vanwege de strakers een algemene vraag naar een betoging 's avonds om gezamelijk hun woede te kunnen uiten op straat. Een betoging had de impact van het protest kunnen versterken, en een massale opkomst was gegarandeerd. Het uitblijven van een betoging creëerde een duidelijk vacuum. Dat kwam onder andere tot uiting bij een betoging van anarchistische groeperingen in het centrum van Lissabon. Een groep, die anders weinig impact heeft, startte met een kleine betoging van een 100 tal man. Maar al snel groeide de betoging aan tijdens het parcours. Meer dan 1500 jongeren en syndicalisten sloten zich bij de onaangevraagde optocht aan bij gebrek aan alternatief.
Dat de burgerij schrik heeft van een open sociale oorlog met de arbeidersklasse blijkt niet enkel uit de onstabiliteit van de regering. Het blijkt ook uit de opgevoerde criminaliseringscampagne tegen de sociale bewegingen. Tijdens de Navo-top van afgelopen weekend was dit al duidelijk. Maar de massale politie-repressie tegen het piket van de post in Cabo Ruivo was het hoogtepunt. Meer dan 50 agenten in rel-uitrusting werden er, samen met een privé veiligheidsfirma ingezet om het 100 ma sterke piket te verdrijven. De syndicalisten waren zich echter bewust van de noodzaak om zich niet zomaar te laten doen, en slaagden er toch nog in genoeg tijd weerstand te bieden om de werking van het verdeelcentrum te verhinderen. We kunnen echter verwachten dat de burgerij in de toekomst nog meer naar dit soort methodes zal teruggrijpen en de vakbonden moeten zich hiertegen bewapenen.
De regering haalt de onvermijdelijkheid van de besparingen aan om haar beleid te legitimeren. Binnen het kapitalistische systeem is dit een steekhoudend argument. De nationale burgerij en haar regering staat met deze crisis met de rug tegen de muur en kan de crisis enkel overleven door de arbeiders voor die crisis te laten betalen. Zuiver syndicalistische eisen, zoals de terugtrekking van de plannen, zonder het systeem te veranderen zijn dus niet-realiseerbaar. Daardoor wordt de noodzaak aan een politiek alternatief voor de arbeidersklasse, een alternatief op de kapitalistische economie met de dag duidelijker.
Het is dan ook in die zin dat onze zusterorganisatie in Portugal, Socialismo Revolucionario, oproept tot een politiek socialistische alternatief voor de arbeidersklasse. Zo'n socialistisch alternatief kan niet rond de twee bestaande linkse formaties in Portugal, het Links Blok en de PCP, ondanks cruciale fouten. Zo ondersteunt het Links Blok een PS-kandidaat bij de volgende presidentsverkiezingen. - wij ondersteunen daarom op kritische wijze de PCP-kandidatuur van Francisco Lopes.
We roepen op om de sectaire onderlinge houding tussen Links Blok en PCP opzij te zetten en samen met de CGTP te werken rond een concreet socialistisch eisenplatform en een regeringsalternatief voor de werkende klasse op basis van democratisch socialisme. Uit de programma's en stemhoudingen in het parlement blijkt duidelijk dat er een programmatorische basis is tot samenwerking. Zo ondersteunden beide partijen na de oproep van de vakbonden actief de algemene staking, met massale propaganda. Samenwerking zal nodig zijn wil de arbeidersklasse echt een vuist maken tegen het hedendaagse offensief van de burgerij.
Het minimumloon van 500 euro wordt verlaagd, er is sprake van gemakkelijker ontslagrecht, de BTW wordt verhoogd naar 23 procent, de ambtenarenlonen worden verlaagd, de kinderbijslag wordt afgeschaft, inschrijvingsgelden aan de unief worden verhoogd, scholen worden gesloten, overheidsbedrijven worden verder geprivatiseerd. De bevolking, reeds geconfronteerd met de laagste lonen van West-Europa wordt in wanhoop gedreven.
We wezen er in ons materiaal reeds op dat de situatie in de lente reeds op dat de situatie overrijp aan het worden was om de aanwezige strijdbewegingen te verenigen in een algemene staking. Onder druk van de aangroeiende woede werd uiteindelijk na de europese actiedag van 29 september beslist tot de Algemene Staking door de CGTP, de grootste vakbond. Ook de sociaal-democratische UGT sloot zich nadien aan bij die oproep. Als datum werd er voor 24 november gekozen.
De minderheidsregering van de PS is immers allesbehalve stabiel. Voor goedkeuring van wetten en de begroting valt men terug op de conservatieve PSD. Daarbij komt dat Socrates en de PS het allesbehalve goed doen in de peilingen, Socrates (21,7 %) krijgt vandaag als premier zelfs een pak minder steun als de boegbeelden van het Links Blok en de PCP, respectievelijk Francisco Louça (32%) en Jeronimo de Sousa (28%). De PSD wil, als factor van "stabiliteit", echter liefst geen vervroegde verkiezingen, het zou de financiële, economische en sociale situatie voor de burgerlijk immers nog versterken.
De vakbonden wilden in deze onstabiele situatie de zwartepiet voor de val van de regering, en de daaropvolgende chaos echter niet doorgeschoven krijgen. Daarom werd voor een datum gekozen na de voorziene stemming van de begroting in het parlement. Op die wijze verspilde de arbeidersbeweging echter een cruciaal moment waarop de politieke kapitalistische klasse had gedestabiliseerd kunnen worden. Het leidt bovendien tot de schizofrene situatie dat de vakbonden nu actie willen voeren totdat de besparingen ingetrokken worden of de regering verdwijnt, maar dat men de datum voor de staking precies zo koos om een val van de regering zoveel mogelijk te vermijden.
Achter deze schizofrene houding van de vakbondstop, een deel van de top van de Communistische Partij en in mindere mate van het Links Blok schuilt het idee van een "nationale verantwoordelijkheid". De schizofrenie wordt helemaal compleet wanneer de UGT verklaart dat de staking "niet gericht is tegen de regering" - waartegen is een politieke staking dan wel gericht? - en tegelijkertijd op elk piket één slogan over alle tongen gaan: "De strijd gaat voort, Socrates op straat!". Die reformistische houding gaat samen met een strategie en discours die in eerste plaatse het land moeten "dienen". Wanneer de CGTP en de PCP meegaan in deze logica herhalen ze exact dezelfde fout als de sociaal democraten (de BWP bij ons), bij de stemming van de oorlogkredieten voor de eerste wereldoorlog. Deze houding betekende het failliet van de tweede internationale, en was daarmee zelfs een van de ontstaansredenen van de communistische internationale waar de PCP toe behoort.
Deze "nationale logica" gaat bovendien volledig voorbij aan een duidelijke klassenanalyse en een helder perspectief op de oorzaken en vervolg van de crisis. Zowel de regering als die "nationalistische"* linkerzijde concentreren zich op de "markten". Zo legde het Links Blok de verantwoordelijkheid van de Portugese problemen bij het exclusieve Amerikaanse karakter van de financiele rating agencies. In plaats van de oorzaak van de huidige sociaal-economische catasrofe bij wereldwijde overproductiecrisis van het kapitalisme te leggen, wordt vooral gekeken naar de gevolgen ervan - zijnde de verhoogde interesten op Portugese staatsobligaties, de hoge staatschuld en begrotingstekort en de druk van de markten om te bezuinigen. De regering gebruikt de "wil van de markten" om de bezuinigingen op te leggen, maar ook een deel van de linkerzijde gaat mee in dit verhaal. De buitenlandse speculatie wordt in beide gevallen aanzien als de oorzaak van de situatie van Portugal. Het gevaar voor de arbeidersbeweging bestaat erin dat dit vertaald wordt in een nationalistische campagne waarbij 'buitenlandse speculatie' wordt aanzien als oorzaak en een nationalistische politiek gezien wordt als oplossing. Een voorbeeld daarvan is de verkiezingsslogan van Francisco Lopes voor de PCP: "Een Linkse, Patriotische Kandidatuur". Dit leidt uiteindelijk tot de vermelde schyzofrene houding binnen de klassenstrijd en een verzwakking van de klassenstrijd.
De buitenlandse speculatie bestaat en hedgefunds gokken op de ombetaalbaarheid van de staatsschuld. Maar daarbij wordt meestal uit het oog verloren dat die staatsschulden grotendeels ontstaan zijn als een gevolg van de inherente overproductie van het kapitalistische systeem. Ze zijn er zowel gekomen door overheidsuitgaven om de consumptie te stimuleren de overproductie op te kopen (deficit spending) als de overname via de bail-outs van private schulden. Ook deze schulden zijn de afgelopen decennia enorm gestimuleerd om overproductie kwijt te raken. Het probleem is dus niet een een schuldenprobleem, maar een probleem van het kapitalistische systeem zelf. Binnen het kapitalisme zijn geen oplossingen hiervoor mogelijk, tenzij met desastreuze gevolgen voor de werkende bevolking en van zij die van hen voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn.
De mobilisatie zelf verliep op een heel intense wijze. De vakbonden, en dan vooral de CGTP mobiliseerden maximaal voor de algemene staking. Gedurende anderhalve maand werden duizenden personeelsconcentraties georganiseerd om de nood van de staking uit te leggen. Ze werden daarbij natuurlijk geholpen door de algemene onvrede tegen de regering. De Algemene Staking was er een tegen "de politiek van de regering" maar de vakbonden koppelden er concrete eisen aan vast. Op nationaal vlak ging dat vooral rond de intrekking van PEC I, PEC II en PEC III en de enorme job-onzekerheid. Op bedrijfsniveau werden ook lokale conflicten gekoppeld aan de staking. Op de verschillende werkplaatsen werden piketten gebruikt om werkwilligen alsnog te overtuigen, en waren daarin vrij succesvol. Blokkades van werkwilligen waren er echter niet, enkel van externe werknemers die werden ingezet, zoals in het post-depot van Cabo Ruivo.
Vooral de mobilisaties in de openbare sector heel effectief. Dat is op het eerste gezicht contradictorisch vanwege het feit dat net in de publieke sector nog sprake is van een zekere vorm van jobzekerheid. De hele medische sector werkte op minimumdiensten, de minimum-diensten op de spoorwegen werden zelfs grotendeels genegeerd, de metros lagen plat en er reden bijna geen bussen. Meer dan 2500 scholen en universiteiten bleven gedurende de stakingsdag dicht, alsook alle oficiele instellingen. Alle watertransport lag plat, alsook het vliegverkeer. Geen enkele van de 600-tal vluchten ging door.
De enorme onzekerheid over Jobs in de private sector heeft zeker meegespeeld wat de stakingscijfers daar betreft. Als mensen al een contract hebben zijn die daar meestal van bepaalde en korte duur. Daarenboven is er de laatste een enorme opgang geweest van "recibos verdes", een officieel statuut van schijnwelfstandigen. Werknemers in de privé hebben daarmee dus veel schrik om hun job te verliezen indien ze staken, zeker gezien de bedreigingen die algemeen gebruikt werden door de werkgevers. Toch was er in de grote bedrijven, met sterke syndicale delegaties een grote respons. Auto-Europa, de grootste auto-fabriek van het land, met 3400 werknemers, lag bijvoorbeeld volledig stil. Geen enkele van de 500 volkswagens die er normaal dagelijks geproduceerd werden rolde er van de band.
Tijdens de algemene staking werd echter gekozen om geen betoging te organiseren. De vakbondtop haalde de staking in de transportsector aan als reden om geen betoging te organiseren, een mobilisatie naar een betoging zou daardoor onmogelijk geweest zijn. Nochthans kon dit wel in anderen landen waar er de laatste maanden gestaakt werd, zoals in Frankrijk en Griekenland. Ook de arbeiders waren sterk verwonderd. Op de piketten was er vanwege de strakers een algemene vraag naar een betoging 's avonds om gezamelijk hun woede te kunnen uiten op straat. Een betoging had de impact van het protest kunnen versterken, en een massale opkomst was gegarandeerd. Het uitblijven van een betoging creëerde een duidelijk vacuum. Dat kwam onder andere tot uiting bij een betoging van anarchistische groeperingen in het centrum van Lissabon. Een groep, die anders weinig impact heeft, startte met een kleine betoging van een 100 tal man. Maar al snel groeide de betoging aan tijdens het parcours. Meer dan 1500 jongeren en syndicalisten sloten zich bij de onaangevraagde optocht aan bij gebrek aan alternatief.
Dat de burgerij schrik heeft van een open sociale oorlog met de arbeidersklasse blijkt niet enkel uit de onstabiliteit van de regering. Het blijkt ook uit de opgevoerde criminaliseringscampagne tegen de sociale bewegingen. Tijdens de Navo-top van afgelopen weekend was dit al duidelijk. Maar de massale politie-repressie tegen het piket van de post in Cabo Ruivo was het hoogtepunt. Meer dan 50 agenten in rel-uitrusting werden er, samen met een privé veiligheidsfirma ingezet om het 100 ma sterke piket te verdrijven. De syndicalisten waren zich echter bewust van de noodzaak om zich niet zomaar te laten doen, en slaagden er toch nog in genoeg tijd weerstand te bieden om de werking van het verdeelcentrum te verhinderen. We kunnen echter verwachten dat de burgerij in de toekomst nog meer naar dit soort methodes zal teruggrijpen en de vakbonden moeten zich hiertegen bewapenen.
De regering haalt de onvermijdelijkheid van de besparingen aan om haar beleid te legitimeren. Binnen het kapitalistische systeem is dit een steekhoudend argument. De nationale burgerij en haar regering staat met deze crisis met de rug tegen de muur en kan de crisis enkel overleven door de arbeiders voor die crisis te laten betalen. Zuiver syndicalistische eisen, zoals de terugtrekking van de plannen, zonder het systeem te veranderen zijn dus niet-realiseerbaar. Daardoor wordt de noodzaak aan een politiek alternatief voor de arbeidersklasse, een alternatief op de kapitalistische economie met de dag duidelijker.
Het is dan ook in die zin dat onze zusterorganisatie in Portugal, Socialismo Revolucionario, oproept tot een politiek socialistische alternatief voor de arbeidersklasse. Zo'n socialistisch alternatief kan niet rond de twee bestaande linkse formaties in Portugal, het Links Blok en de PCP, ondanks cruciale fouten. Zo ondersteunt het Links Blok een PS-kandidaat bij de volgende presidentsverkiezingen. - wij ondersteunen daarom op kritische wijze de PCP-kandidatuur van Francisco Lopes.
We roepen op om de sectaire onderlinge houding tussen Links Blok en PCP opzij te zetten en samen met de CGTP te werken rond een concreet socialistisch eisenplatform en een regeringsalternatief voor de werkende klasse op basis van democratisch socialisme. Uit de programma's en stemhoudingen in het parlement blijkt duidelijk dat er een programmatorische basis is tot samenwerking. Zo ondersteunden beide partijen na de oproep van de vakbonden actief de algemene staking, met massale propaganda. Samenwerking zal nodig zijn wil de arbeidersklasse echt een vuist maken tegen het hedendaagse offensief van de burgerij.
Wednesday, November 24, 2010
Algemene staking Portugal - Verslag vanaf de piketten
Gisteren, woensdag 24 november, vond in Portugal een algemene staking plaats. De arbeidersklasse verzette zich via deze staking tegen de besparingen van de Portugese regering. Onder druk van de burgerij en financiele speculanten lanceerde de Portugese PS-regering 3 opeenvolgende besparingspakketten, met enorme sociale en economische gevolgen. Volgens de vakbonden waren er 3 miljoen stakers.
Wij gingen met een paar leden van "Socialismo Revolucionario", de zusterorganisatie van LSP in Belgie, gedurende de stakingsdag van de 24e onze solidariteit betuigen aan verschillende stakingsposten, en ondersteunden ze waar nodig.
De Algemene staking werd dinsdagavond ingezet om 8 uur aan de luchthaven in Lissabon. Met ondersteuning van Carvalho da Silva - algemeen secretaris van de communistische vakbond CGTP - en de ondersteuning van de delegatie van de gemeentevakbond van Lissabon STML - werd de staking ingezet door de brandweer. Slechts een werkwillige daagde op. Vluchten werden sindsdien geschrapt - geen enkele lijnvlucht landde tijdens de 24e in Lissabon.
Nadien vergezelden we de delegees van de schoonmaakdiensten naar het belangrijkste depot van vuilnisdiensten. Daar was er na enig overleg met de vakbond slechts 1 werkwillige op de 115; een nooit gezien succes. Hetzelfde kon gezegd worden van het pikket aan het S. José hospitaal. Het ziekenhuis kent een strijdbare traditie. Onder de verplegers waren er geen werkwilligen. Maar uitzonderlijk staakte deze keer een groot deel van de artsen mee. Enkel spoedopperaties werden verzekerd.
Rond middernacht werd de zaak grimmiger. Er werd versterking gevraagd aan een pikket vanwege problemen bij de hoofdverdelingscentrum in Cabo Ruivo. Toen we er aankwamen stond het pikket oog in oog met een private veiligheidsfirma. Bij de werknemers van de post waren er nochthans niet veel stakingsbrekers. Slechts 6 van de 276 postmannen op dit depot gingen aan de slag. De directie had echter alle middelen ingezet om de staking te breken. Ze hadden externe camions en chauffeurs aangevoerd, beveiligd door een legertje private veiligheidsdiensten om de staking te doorbreken. Dit is uiteraard een illegale actie tegen het stakingsrecht. De postmannen en vrouwen, geconfronteerd met de dreigende privatisering en ontslagen, waren niet van plan om hun stakingsrecht zomaar op te geven. De camions werden dan ook onmiddellijk geblokkeerd door de stakers.
Hierop werd er door de directie politieversterking bijgehaald. 30 Robocops in gevechtskledij verschenen op het toneel om de gorrilla's van de bewakingsfirma te versterken en de doorgang te forceren. 50 met matrakken gewapende mannen stonden zo tegenover het 100-man-en-vrouw sterke stakingspikket. Op allerlei wijzen probeerden deze de doorgang te passeren, duwen en trekken, stoten met de schilden en helmen en zelfs traangas. Ballans na 4 uur duwen en trekken: een hoop blauwe plekken, één iemand tijdelijk verblind door pepperspray en één staker flauw gevallen.
Toen echter nog eens 20 extra robocops verschenen en de politie duidelijk maakten dat het een gevecht van man tegen man zou worden, werd door de delegees beslist van het pikket deels te ontruimen. De geblokkeerde vrachtwagens zouden immers nooit op tijd op hun bestemming komen, actie geslaagd dus. Bovendien kon men het risico niet lopen dat iedereen zou weggebracht worden naar de gevangenis, gezien het grote aantal delegees uit andere diensten die aanwezig was, en overdag aanwezig moest zijn op andere plaatsen.
Na een korte nacht van 4 uur - vervoegden we piketten aan het kasteel van Sao Jorge een de metro van Lissabon. In het station van Restauradores konden we vaststellen dat geen enkele trein reed. Rond de middag vervoegden we een actie van stakende leraren en studenten aan het ministerie van onderwijs, gevolgd door een antikapitalistische betoging aan Rossio.
De stakingsdag werd uiteindelijk afgesloten met een groot concert in het centrum van de baixa, waar vakbondsleiders het woord afwisselden met muzikale interventies, met speciale aandacht voor de muzikale erfenis van Zeca Afonso - de belangrijkste Portugese protestzanger. Eén ding leek duidelijk, de arbeidersklasse in Portugal zal zich zeker niet laten doen. Als het van hen afhangt, zal het niet bij deze staking blijven...
Wij gingen met een paar leden van "Socialismo Revolucionario", de zusterorganisatie van LSP in Belgie, gedurende de stakingsdag van de 24e onze solidariteit betuigen aan verschillende stakingsposten, en ondersteunden ze waar nodig.
De Algemene staking werd dinsdagavond ingezet om 8 uur aan de luchthaven in Lissabon. Met ondersteuning van Carvalho da Silva - algemeen secretaris van de communistische vakbond CGTP - en de ondersteuning van de delegatie van de gemeentevakbond van Lissabon STML - werd de staking ingezet door de brandweer. Slechts een werkwillige daagde op. Vluchten werden sindsdien geschrapt - geen enkele lijnvlucht landde tijdens de 24e in Lissabon.
Nadien vergezelden we de delegees van de schoonmaakdiensten naar het belangrijkste depot van vuilnisdiensten. Daar was er na enig overleg met de vakbond slechts 1 werkwillige op de 115; een nooit gezien succes. Hetzelfde kon gezegd worden van het pikket aan het S. José hospitaal. Het ziekenhuis kent een strijdbare traditie. Onder de verplegers waren er geen werkwilligen. Maar uitzonderlijk staakte deze keer een groot deel van de artsen mee. Enkel spoedopperaties werden verzekerd.
Rond middernacht werd de zaak grimmiger. Er werd versterking gevraagd aan een pikket vanwege problemen bij de hoofdverdelingscentrum in Cabo Ruivo. Toen we er aankwamen stond het pikket oog in oog met een private veiligheidsfirma. Bij de werknemers van de post waren er nochthans niet veel stakingsbrekers. Slechts 6 van de 276 postmannen op dit depot gingen aan de slag. De directie had echter alle middelen ingezet om de staking te breken. Ze hadden externe camions en chauffeurs aangevoerd, beveiligd door een legertje private veiligheidsdiensten om de staking te doorbreken. Dit is uiteraard een illegale actie tegen het stakingsrecht. De postmannen en vrouwen, geconfronteerd met de dreigende privatisering en ontslagen, waren niet van plan om hun stakingsrecht zomaar op te geven. De camions werden dan ook onmiddellijk geblokkeerd door de stakers.
Hierop werd er door de directie politieversterking bijgehaald. 30 Robocops in gevechtskledij verschenen op het toneel om de gorrilla's van de bewakingsfirma te versterken en de doorgang te forceren. 50 met matrakken gewapende mannen stonden zo tegenover het 100-man-en-vrouw sterke stakingspikket. Op allerlei wijzen probeerden deze de doorgang te passeren, duwen en trekken, stoten met de schilden en helmen en zelfs traangas. Ballans na 4 uur duwen en trekken: een hoop blauwe plekken, één iemand tijdelijk verblind door pepperspray en één staker flauw gevallen.
Toen echter nog eens 20 extra robocops verschenen en de politie duidelijk maakten dat het een gevecht van man tegen man zou worden, werd door de delegees beslist van het pikket deels te ontruimen. De geblokkeerde vrachtwagens zouden immers nooit op tijd op hun bestemming komen, actie geslaagd dus. Bovendien kon men het risico niet lopen dat iedereen zou weggebracht worden naar de gevangenis, gezien het grote aantal delegees uit andere diensten die aanwezig was, en overdag aanwezig moest zijn op andere plaatsen.
Na een korte nacht van 4 uur - vervoegden we piketten aan het kasteel van Sao Jorge een de metro van Lissabon. In het station van Restauradores konden we vaststellen dat geen enkele trein reed. Rond de middag vervoegden we een actie van stakende leraren en studenten aan het ministerie van onderwijs, gevolgd door een antikapitalistische betoging aan Rossio.
De stakingsdag werd uiteindelijk afgesloten met een groot concert in het centrum van de baixa, waar vakbondsleiders het woord afwisselden met muzikale interventies, met speciale aandacht voor de muzikale erfenis van Zeca Afonso - de belangrijkste Portugese protestzanger. Eén ding leek duidelijk, de arbeidersklasse in Portugal zal zich zeker niet laten doen. Als het van hen afhangt, zal het niet bij deze staking blijven...
Saturday, November 20, 2010
Lisboa: 30.000 tegen Navo-top
Dit weekend vindt in Lissabon een grote NATO-top plaats. 7 jaar geleden nadat coalition of the willing op Portugese bodem samenkwam om de invasie van Irak voor te bereiden, ontvangt Portugal opnieuw een belangrijke militaire top. De militaire alliantie van het westerse imperialisme kwamen er bijeen om de strategia voor de komende 10 jaar te bespreken. Het hoofddoel bestaat erin de NATO voor te bereiden op haar rol in het verdedigen van de westerse imperialistische belangen in een wereld van andere opkomende blokken.
De Nato werd na WOII opgericht als Alliantie "ter verdediging van de democratie", ondanks dat onder haar oprichters verschillende dictaturen waren, waaronder de fascistische Salazar-dictatuur in Portugal. De ware toedracht was de militaire verdediging van de externe economische en geopolitieke belangen van de belangrijkste kapitalistische mogendheden tegen het oprukkende "rode gevaar", deels afkomstig uit de Sovjet-Unie. De Nato schrok nooit terug om voor die belangen brutaal militair geweld te gebruiken - zoals in Afghanistan nogmaals bleek.
Nu de SU niet meer het grote gevaar vormt, is de NATO al een 20-tal jaar op zoek naar een nieuwe strategie. De "war on terror" is een tijdje het voorwendsel geweest om de legitimiteit van het voortbestaan van militaire NATO-uitgaven te ondersteunen en interventies in het olierijke midden-oosten te legitimeren. Met het opkomen van nieuwe economische grootmachten, in eerste plaats China; lijkt de rol van de NATO zich weer duidelijker te gaan vormen. Het was dan ook tijd voor de alliantie om een nieuwe aangepaste strategie te bespreken.
De Nato is steeds een imperialistische organisatie geweest. Dat wil zeggen dat haar voornaamste doel was om de westerse economische belangen te ondersteunen, overal ter wereld. Met de achtergrond van economische crisis zullen de kapitalistische tegenstellingen verder stijgen. Deze worden vandaag vertaald in toenemende handelsconflicten, protectionisme en monetaire conflicten. We moeten dan ook niet verwonderd zijn indien de VS de Nato zullen gebruiken als militair drukkingsmiddelen in de "currency-wars" met onder andere china.
Socialismo Revolucionario, de Portugese afdeling van het CWI en zusterorganisatie van LSP was één van de organisaties die opriepen voor de massale betoging tegen de top op zaterdagmiddag. De betoging, onder de slogan "Vrede Ja, Nato Nee" wordt ondersteund door honderden organisaties, waaronder de vakbonden, het links blok en de PCP.
Zaterdagnamiddag kwamen 30.000 jongeren, arbeiders, activisten en syndicalisten op straat voor deze strijdbare betoging. De kwestie van de Nato-top werd door heel wat delegaties gelinkt met de crisis van het kapitalisme. Opvallende spandoeken waren onder andere : "Stop Nato, de gewapende steun van het Kapitalisme", "Ontmantel Nato; gewapende arm van het capitalisme om arbeiders en volkeren te onderdrukken" en "Tegen oorlog; capitalisme en militarisme bieden geen oplossing". Met de CWI-delegatie kwamen we tussen met ons laatste blad en een pamflet rond de Nato en de aankomende Algemene Staking tegen de regering van volgende woensdag.
Opvallend tijdens de betoging was ook de provocatorische houding van de politie. Zo trachten ze een blok van PAGAN, "platform anti-nato en anti-oorlog" volledig af te zonderen, het met een dubbel politiecordon rondom-rond escoreterend. Tijdens de betoging werd echter niet op de provocaties ingegaan, en deze verlieps dus strijdbaar maar vreedzaam. Het is echter een voorbeeld van de enorme criminalisatie-campagne die de regering tracht te voeren tegen de sociale bewegingen de laatste wegen. Zo probeerde men betogers af te schrikken met de voorspelde aanwezigheid van 5000 zogenaamde Black-blockers. Die bleken echter helemaal niet op de betoging aanwezig te zijn. De regering probeert een angst te creeren tegen de toenemende woede van de bevolking tegen haar beleid, vooral met de algemene staking van volgende week in gedachten. Deze campagne kan enkel worden tegengegaan door de organisatie en strijd van de arbeidersklasse.
De Nato werd na WOII opgericht als Alliantie "ter verdediging van de democratie", ondanks dat onder haar oprichters verschillende dictaturen waren, waaronder de fascistische Salazar-dictatuur in Portugal. De ware toedracht was de militaire verdediging van de externe economische en geopolitieke belangen van de belangrijkste kapitalistische mogendheden tegen het oprukkende "rode gevaar", deels afkomstig uit de Sovjet-Unie. De Nato schrok nooit terug om voor die belangen brutaal militair geweld te gebruiken - zoals in Afghanistan nogmaals bleek.
Nu de SU niet meer het grote gevaar vormt, is de NATO al een 20-tal jaar op zoek naar een nieuwe strategie. De "war on terror" is een tijdje het voorwendsel geweest om de legitimiteit van het voortbestaan van militaire NATO-uitgaven te ondersteunen en interventies in het olierijke midden-oosten te legitimeren. Met het opkomen van nieuwe economische grootmachten, in eerste plaats China; lijkt de rol van de NATO zich weer duidelijker te gaan vormen. Het was dan ook tijd voor de alliantie om een nieuwe aangepaste strategie te bespreken.
De Nato is steeds een imperialistische organisatie geweest. Dat wil zeggen dat haar voornaamste doel was om de westerse economische belangen te ondersteunen, overal ter wereld. Met de achtergrond van economische crisis zullen de kapitalistische tegenstellingen verder stijgen. Deze worden vandaag vertaald in toenemende handelsconflicten, protectionisme en monetaire conflicten. We moeten dan ook niet verwonderd zijn indien de VS de Nato zullen gebruiken als militair drukkingsmiddelen in de "currency-wars" met onder andere china.
Socialismo Revolucionario, de Portugese afdeling van het CWI en zusterorganisatie van LSP was één van de organisaties die opriepen voor de massale betoging tegen de top op zaterdagmiddag. De betoging, onder de slogan "Vrede Ja, Nato Nee" wordt ondersteund door honderden organisaties, waaronder de vakbonden, het links blok en de PCP.
Zaterdagnamiddag kwamen 30.000 jongeren, arbeiders, activisten en syndicalisten op straat voor deze strijdbare betoging. De kwestie van de Nato-top werd door heel wat delegaties gelinkt met de crisis van het kapitalisme. Opvallende spandoeken waren onder andere : "Stop Nato, de gewapende steun van het Kapitalisme", "Ontmantel Nato; gewapende arm van het capitalisme om arbeiders en volkeren te onderdrukken" en "Tegen oorlog; capitalisme en militarisme bieden geen oplossing". Met de CWI-delegatie kwamen we tussen met ons laatste blad en een pamflet rond de Nato en de aankomende Algemene Staking tegen de regering van volgende woensdag.
Opvallend tijdens de betoging was ook de provocatorische houding van de politie. Zo trachten ze een blok van PAGAN, "platform anti-nato en anti-oorlog" volledig af te zonderen, het met een dubbel politiecordon rondom-rond escoreterend. Tijdens de betoging werd echter niet op de provocaties ingegaan, en deze verlieps dus strijdbaar maar vreedzaam. Het is echter een voorbeeld van de enorme criminalisatie-campagne die de regering tracht te voeren tegen de sociale bewegingen de laatste wegen. Zo probeerde men betogers af te schrikken met de voorspelde aanwezigheid van 5000 zogenaamde Black-blockers. Die bleken echter helemaal niet op de betoging aanwezig te zijn. De regering probeert een angst te creeren tegen de toenemende woede van de bevolking tegen haar beleid, vooral met de algemene staking van volgende week in gedachten. Deze campagne kan enkel worden tegengegaan door de organisatie en strijd van de arbeidersklasse.
Saturday, November 13, 2010
GM: leidraad van een ziek systeem
Deze week wordt General Motors geherprivatiseerd. Het wordt waarschijnlijk de tweede grootste beursgang ooit. Daarmee wordt GM terug een acteur in het casino; een zombie in een requiem weliswaar... Tijd voor een tussentijdse balans van een icoon van het kapitalisme.
GM als symbool van Kapitalisme
GM moet in onze streken, sinds zijn demarche bij Opel Antwerpen op weinig sympathie rekenen. Duizenden mensen werden er zonder toekomst op straat gezet. De productiefste Europese fabriek van de groep wordt gesloten. Potentiële overnemers, werden spaken in de wielen gestoken.(1)
Nochtans was het beleid van het bedrijf weinig verbazend; in tegenstelling tot wat vakbonden en politici ook mochten beweren. GM handelde als een normbepalende multinational, saneerde op loonkosten, zocht naar de beste subsidies en laat liever een productieve fabriek verdwijnen dan ze over te geven aan een Chinese concurrent. GM is steeds een symbool-bedrijf geweest voor het kapitalisme en het heeft zich steeds trouw aan die rol gehouden.
GM kende zijn grootste bloeiperiode in de naoorlogse periode. In die periode kende ook het kapitalisme de grootste productieve groei in zijn recentste geschiedenis. De verwoestingen van de tweede wereldoorlog hadden terug groeimarge gecreëerd binnen het economische systeem. De overproductie na de depressiejaren was immers letterlijk aan flarden geschoten. Ook GM kweet zich overigens met veel enthousiasme aan die ‘taak’. GM haalde tijdens de wereldoorlog 12,3 mld dollar omzet uit oorlogsmateriaal. Daarbij produceerde het overigens voor zowel de VS als Nazi-Duitsland (2). Wanneer de inflatie wordt meegerekend zou dat vandaag uitkomen op een omzet van meer dan 148 mld dollar aan verwoesting (3).
In de groeiperiode na WOII werd GM ook het symbool van het heropbloeiend Keynesians kapitalisme. De jaren '60 waren de periode van de auto als gezinswagen - de periode ook waar mensen zich een gezinswagen konden permitteren. Toen had het kapitalisme immers nog ruimte om verworvenheden voor de arbeidersklasse toe te staan - hoewel dat uiteraard niet zonder slag of stoot ging.
GM stond symbool voor de auto, de auto voor ‘the American Dream’ en ‘the American Dream’ voor het kapitalisme – tenminste, dat was toch het beeld dat men ophing. Sindsdien wordt de geschiedenis van het kapitalisme klaarblijkelijk geschreven door de levenswandel van GM.
Symbool van een ziek kapitalisme
De periode van kapitalistische groei eindigde abrupt met de oliecrisissen en de galloperende inflatie van de jaren ‘70. Ook voor GM betekende dit een kantelpunt, de olie werd duur en de benzinezuipende sleeën van GM werden het symbool van verspilzucht. GM en de Amerikaanse auto-industrie kwamen in slechte papieren. Om de winstcrisis tegen te gaan werden in de jaren '80 massaal verworvenheden van de arbeidersbeweging afgebouwd, werden lonen verlaagd, werd er gedesinvesteerd en geoutsourced. Het beleid van GM loopt daarmee parallel met het algemene politieke beleid startperiode van het neoliberalisme met Reagan en Tatcher. De spooksteden van Detroit en Flint - bekend uit Roger and Me van Michael Moore - staan symbool deze periode.
Sinds de crisis van de jaren ’70 is het systeem nooit meer gezond geworden. Wel heeft het kapitalistische systeem het volledig failliet proberen uitstellen door schuldenopbouw en de financiele deregulering. Zo ook bij GM. Hierop volgende korte afwisselende periodes van artificiële Booms en daaropvolgende Busts, samengaand met een enorme schuldopbouw. Zowel GM als het kapitalisme kenden een serieuze overproductiecrisis. Deze werd nog eens versterkt door inhalige managers en aandeelhouders zonder lange termijn perspectief.
Socialisme voor de rijken
Die situatie kon niet eeuwig blijven duren. Een naderend failliet was reeds voor het uitbreken van de crisis voorspelbaar. De CDO’s leiden het kapitalisme naar de val van Lehman-brothers – Voor GM waren dat de opgebruikte pensioengelden. Het waren de luchtbellen waar men op bouwde... die al een tijd uiteenspatten voor men het doorhad.
In 2009 werd GM uiteindelijk failliet verklaard en genationaliseerd. De schulden waren onbetaalbaar geworden en de overheden kwamen tussen. "De verliezen werden gecollectiviseerd...". 50 miljard dollar schulden werden doorgeschoven naar de gemeenschap. Harvard-econoom Roubini noemde het "socialisme voor de rijken”(4).
... en privatiseer de winsten
Volgende week wordt GM weer grotendeels doorgeschoven naar de privé. GM zal nu schuldenvrij naar de beurs worden gebracht. Voor 10 miljard dollar aandelen zal er verkocht worden(5). De hefboomfondsen hebben het risico op de gemeenschap afgewenteld, en kunnen nu weer vrij gaan gokken met GM.
Toch is het duidelijk dat GM geen gezonder bedrijf werd, net zoals het kapitalistisch systeem sinds de 'redding' ervan niet minder ziek is. De politiek die werd toegepast bij GM Antwerpen is een voorbeeld van een logica die nooit is weg geweest. Zolang het kapitalistisch schouwspel blijft duren, zijn er acteurs nodig. En bij een ziek schouwspel horen zieke acteurs, tot het doek valt.
_________
1. Voor een echte analyse over Opel in Antwerpen verwijs ik naar http://www.socialisme.be/lsp/autosector
2. The Nazis could have invaded Poland and Russia without Switzerland. They could not have done so without GM (Bradford Snell, 1974)
3. inflatie op basis van de Consumer price index, Historical Statistics of the United States (USGPO, 1975).
4. Roubini, N., Public losses for private gain, Guardian, 2008
5. Beursgang GM stormachtig succes - tijd.be - 13/11/2010
GM als symbool van Kapitalisme
GM moet in onze streken, sinds zijn demarche bij Opel Antwerpen op weinig sympathie rekenen. Duizenden mensen werden er zonder toekomst op straat gezet. De productiefste Europese fabriek van de groep wordt gesloten. Potentiële overnemers, werden spaken in de wielen gestoken.(1)
Nochtans was het beleid van het bedrijf weinig verbazend; in tegenstelling tot wat vakbonden en politici ook mochten beweren. GM handelde als een normbepalende multinational, saneerde op loonkosten, zocht naar de beste subsidies en laat liever een productieve fabriek verdwijnen dan ze over te geven aan een Chinese concurrent. GM is steeds een symbool-bedrijf geweest voor het kapitalisme en het heeft zich steeds trouw aan die rol gehouden.
GM kende zijn grootste bloeiperiode in de naoorlogse periode. In die periode kende ook het kapitalisme de grootste productieve groei in zijn recentste geschiedenis. De verwoestingen van de tweede wereldoorlog hadden terug groeimarge gecreëerd binnen het economische systeem. De overproductie na de depressiejaren was immers letterlijk aan flarden geschoten. Ook GM kweet zich overigens met veel enthousiasme aan die ‘taak’. GM haalde tijdens de wereldoorlog 12,3 mld dollar omzet uit oorlogsmateriaal. Daarbij produceerde het overigens voor zowel de VS als Nazi-Duitsland (2). Wanneer de inflatie wordt meegerekend zou dat vandaag uitkomen op een omzet van meer dan 148 mld dollar aan verwoesting (3).
In de groeiperiode na WOII werd GM ook het symbool van het heropbloeiend Keynesians kapitalisme. De jaren '60 waren de periode van de auto als gezinswagen - de periode ook waar mensen zich een gezinswagen konden permitteren. Toen had het kapitalisme immers nog ruimte om verworvenheden voor de arbeidersklasse toe te staan - hoewel dat uiteraard niet zonder slag of stoot ging.
GM stond symbool voor de auto, de auto voor ‘the American Dream’ en ‘the American Dream’ voor het kapitalisme – tenminste, dat was toch het beeld dat men ophing. Sindsdien wordt de geschiedenis van het kapitalisme klaarblijkelijk geschreven door de levenswandel van GM.
Symbool van een ziek kapitalisme
De periode van kapitalistische groei eindigde abrupt met de oliecrisissen en de galloperende inflatie van de jaren ‘70. Ook voor GM betekende dit een kantelpunt, de olie werd duur en de benzinezuipende sleeën van GM werden het symbool van verspilzucht. GM en de Amerikaanse auto-industrie kwamen in slechte papieren. Om de winstcrisis tegen te gaan werden in de jaren '80 massaal verworvenheden van de arbeidersbeweging afgebouwd, werden lonen verlaagd, werd er gedesinvesteerd en geoutsourced. Het beleid van GM loopt daarmee parallel met het algemene politieke beleid startperiode van het neoliberalisme met Reagan en Tatcher. De spooksteden van Detroit en Flint - bekend uit Roger and Me van Michael Moore - staan symbool deze periode.
Sinds de crisis van de jaren ’70 is het systeem nooit meer gezond geworden. Wel heeft het kapitalistische systeem het volledig failliet proberen uitstellen door schuldenopbouw en de financiele deregulering. Zo ook bij GM. Hierop volgende korte afwisselende periodes van artificiële Booms en daaropvolgende Busts, samengaand met een enorme schuldopbouw. Zowel GM als het kapitalisme kenden een serieuze overproductiecrisis. Deze werd nog eens versterkt door inhalige managers en aandeelhouders zonder lange termijn perspectief.
Socialisme voor de rijken
Die situatie kon niet eeuwig blijven duren. Een naderend failliet was reeds voor het uitbreken van de crisis voorspelbaar. De CDO’s leiden het kapitalisme naar de val van Lehman-brothers – Voor GM waren dat de opgebruikte pensioengelden. Het waren de luchtbellen waar men op bouwde... die al een tijd uiteenspatten voor men het doorhad.
In 2009 werd GM uiteindelijk failliet verklaard en genationaliseerd. De schulden waren onbetaalbaar geworden en de overheden kwamen tussen. "De verliezen werden gecollectiviseerd...". 50 miljard dollar schulden werden doorgeschoven naar de gemeenschap. Harvard-econoom Roubini noemde het "socialisme voor de rijken”(4).
... en privatiseer de winsten
Volgende week wordt GM weer grotendeels doorgeschoven naar de privé. GM zal nu schuldenvrij naar de beurs worden gebracht. Voor 10 miljard dollar aandelen zal er verkocht worden(5). De hefboomfondsen hebben het risico op de gemeenschap afgewenteld, en kunnen nu weer vrij gaan gokken met GM.
Toch is het duidelijk dat GM geen gezonder bedrijf werd, net zoals het kapitalistisch systeem sinds de 'redding' ervan niet minder ziek is. De politiek die werd toegepast bij GM Antwerpen is een voorbeeld van een logica die nooit is weg geweest. Zolang het kapitalistisch schouwspel blijft duren, zijn er acteurs nodig. En bij een ziek schouwspel horen zieke acteurs, tot het doek valt.
_________
1. Voor een echte analyse over Opel in Antwerpen verwijs ik naar http://www.socialisme.be/lsp/autosector
2. The Nazis could have invaded Poland and Russia without Switzerland. They could not have done so without GM (Bradford Snell, 1974)
3. inflatie op basis van de Consumer price index, Historical Statistics of the United States (USGPO, 1975).
4. Roubini, N., Public losses for private gain, Guardian, 2008
5. Beursgang GM stormachtig succes - tijd.be - 13/11/2010
Subscribe to:
Posts (Atom)
